‘Aan de hand van de Duitse dichter, snob en erotomaan Rainer Maria Rilke laat filosoof Jan Oegema zien hoe je moet leven.’ Dat schrijft recensente Marjoleine de Vos in NRC Handelsblad over Jan Oegema’s boek Rilke en de Wijsheid. Volgens De Vos moet de lezer leerling willen zijn:

‘Het is makkelijk om dan meteen in een afwerende houding te schieten en over autonome kunst te beginnen, en dat poëzie geen wijsheidsliteratuur is maar juist veelkantig en ongrijpbaar enzovoort – maar dat weet Oegema allemaal ook wel. Dat schrijft hij ook op, dat maakt dit boek tot een verfrissende ervaring.’

De Vos vindt dat Oegema Rilke zowel als leerling als leraar mooi belicht. Oegema ‘heeft een fascinerend boek geschreven waar een poëzielezer, met het oeuvre van Rilke ernaast, enorm veel van kan leren. Ook spiritueel’.

 

U leest deze recensie hier terug.


Over Rilke en de wijsheid:

Rainer Maria Rilke (1875-1926) is een kunstenaar met talent voor leraarschap. Met even originele als bedachtzame formuleringen – ‘Leef nu uw vragen’ – dwingt hij zijn lezers na te denken over het leven, hún leven. In dat opzicht doet hij niet onder voor bijvoorbeeld Socrates of Meister Eckhart.

Dit is een boek met gedichten, briefcitaten, filosofie en een meditatieoefening uit 1905. Het schetst Rilkes ontwikkeling als leraar en vertelt hoe hij zelf als jonge kunstenaar twee leraren vindt, Lou Salomé en Auguste Rodin. De een maakt van hem een jugendstilhipster met gewaagde ideeën over religie en seksualiteit. De ander een harde werker die hecht aan discipline en aandachtig waarnemen.

Rilke als leerling én leraar: dat is een interessante invalshoek, ook omdat hij in beide rollen zo veel gezichten laat zien. Hij is een zeldzaam type Meister, iemand die moet dulden dat hij blijft veranderen en hooguit geschikt is als richtingwijzer. Zijn thema’s zijn natuur, liefde en rouw. Zijn grondbegrip is innerlijkheid. Zijn grootste mantra de eenheid van leven en dood. Maar wat die mantra betekent?

Het wordt tijd opnieuw na te denken over de kunstenaar als leraar. En over bewondering en aanhankelijkheid, want zoals Nietzsche zegt: er zijn mensen die je meer kunt vertrouwen dan jezelf.


Jan Oegema (1963) is letterkundige en hovenier. Zijn bekendste boek is De stille stem. Niet-weten als levenshouding (2011).

‘Ik ben al een paar decennia met Rilke bezig, maar dit boek was voor mij fundamenteel nieuw en anders. Een zeer mooi, boeiend en persoonlijk boek.’
Bert Karel Schreurs, emeritus hoogleraar germanistiek

‘Mooi van taal. Bijna elke bladzijde roept een wereld op waarin ik nog tijden kan vertoeven.’
Maria van Raak, dichter

Ook interessant



Maak kans op een stedentrip naar Kopenhagen bij aankoop laatste deel Serie Q ‘Eén raam, geen sleutel’ van Jussi Adler-Olsen

Maak kans op een stedentrip naar Kopenhagen bij aankoop laatste deel Serie Q ‘Eén raam, geen sleutel’ van Jussi Adler-Olsen

Onlangs verscheen de vertaling van het laatste deel van de populaire thrillerreeks Serie Q van Jussi Adler-Olsen. Eén raam, geen sleutel is het tiende deel in de reeks die draait…

Lees verder >
Tom Lanoye uitgebreid in de media naar aanleiding van première ‘Lady+Lord MacBeth’

Tom Lanoye uitgebreid in de media naar aanleiding van première ‘Lady+Lord MacBeth’

Tom Lanoye was afgelopen week uitgebreid in het nieuws naar aanleiding van zijn bekroning met de Prijs der Nederlandse Letteren. Dit nieuws volgde kort op de verschijning van Lanoyes nieuwste…

Lees verder >
‘Toneelspelen’ van Sarah Neutkens besproken in ‘Trouw’ en ‘Het Parool’

‘Toneelspelen’ van Sarah Neutkens besproken in ‘Trouw’ en ‘Het Parool’

De nieuwste roman van schrijfster Sarah Neutkens is afgelopen weekend meermaals besproken in de media. Neutkens’ onconventionele manier van schrijven viel in de smaak bij Trouw en Het Parool. Zo…

Lees verder >
Joke Hermsen, Marian Donner en Miriam Rasch op longlist Hypatiaprijs 2024

Joke Hermsen, Marian Donner en Miriam Rasch op longlist Hypatiaprijs 2024

Afgelopen week werd de longlist van de Hypatiaprijs 2024 bekendgemaakt. Maar liefst drie titels die verschenen bij Prometheus maken kans op de tweejaarlijkse prijs. Onder een andere hemel van Joke…

Lees verder >
Uitgeverij Prometheus standaard afbeelding

Maral Noshad Sharifi ontvangt Herman Wekkerprijs 2024

Vandaag werd in de Volkskrant bekend dat Maral Noshad Sharifi dit jaar de tweejaarlijkse Herman Wekkerprijs ontvangt. De prijs wordt om het jaar uitgereikt aan een journalist of presentator die…

Lees verder >
Groot interview met Connie Palmen in Volkskrant Magazine naar aanleiding van première toneelbewerking ‘De wetten’

Groot interview met Connie Palmen in Volkskrant Magazine naar aanleiding van première toneelbewerking ‘De wetten’

Op 10 maart ging De wetten in première bij het Internationaal Theater Amsterdam. De voorstelling onder regie van Eline Arbo is een toneelbewerking van het gelijknamige literaire debuut van Connie…

Lees verder >
‘Doe zelf normaal’ van Maxim Februari op shortlist Socratesbeker 2024

‘Doe zelf normaal’ van Maxim Februari op shortlist Socratesbeker 2024

Vandaag werd de shortlist van de Socratesbeker 2024 bekendgemaakt. De jury nomineerde o.a. Doe zelf normaal van Maxim Februari voor de prijs, die elk jaar wordt uitgereikt aan het beste…

Lees verder >
Tom Lanoye bekroond met Prijs der Nederlandse Letteren 2024

Tom Lanoye bekroond met Prijs der Nederlandse Letteren 2024

Tom Lanoye ontvangt dit jaar de Prijs der Nederlandse Letteren. De Prijs der Nederlandse Letteren wordt eens per drie jaar toegekend aan een auteur van wie het werk een prominente…

Lees verder >