De Eerste honderdvijftig jaar

De Nederlandse parlementaire geschiedenis begon op 1 maart 1796, met de bijeenkomst van de eerste democratisch gekozen Nationale Vergadering, die, in de woorden van haar eerste voorzitter Pieter Paulus, handelde ‘in het belang des geheelen Volks van Nederland’. Deze eerste Nederlandse democratie moest weliswaar vanaf 1801 wijken voor steeds autocratischer regimes, maar Nederland zou toch de weg naar de democratie terugvinden, met als eerste grote stap de Grondwet van 1848. Vanaf de jaren tachtig van de negentiende eeuw werden de Staten-Generaal, de Tweede Kamer voorop, steeds meer een echte vertegenwoordiging van het volk en drong het rumoer van de straat zich steeds intenser op aan de Nationale Vergadering op het Binnenhof, totdat het land in 1917 voor de tweede keer een democratie werd.
De parlementaire historici J.Th.J. van den Berg en wijlen J.J. Vis hebben 150 jaar avonturen van de parlementariërs en hun duw- en trekwerk met koningen, agenten en ministers beschreven, met een bijzonder oog voor de eigen tradities van de Nederlandse politiek en voor de waarde van het politieke vakmanschap.

J.Th.J. van den Berg (1941) was, na een loopbaan in de journalistiek, onder meer hoogleraar Nederlandse politiek en parlementaire geschiedenis aan de Universiteit Leiden en hoogleraar parlementair stelsel aan de Universiteit Maastricht. Van 1992 tot 1996 was hij lid van de Eerste Kamer voor de PvdA, het laatste jaar als fractievoorzitter.
J.J. Vis (1933–2011) was, eveneens na een loopbaan als politiek journalist, lector en hoogleraar staatsrecht aan de Rijksuniversiteit Groningen en daarnaast vanaf 1980 tot 1995 lid van de Eerste Kamer voor D66, de laatste tien jaar als fractievoorzitter. Vanaf 1995 tot 2003 was hij lid van de Raad van State. In 1994 was hij mede-informateur van wat later zou leiden tot het eerste ‘paarse’ kabinet.