Over de grenzen van de rede

De religieuze, wetenschappelijke en industriële samenleving waarin wij in het Westen tegenwoordig verblijven, hebben we door een stevige schutting omgeven. We hebben een systeem van redelijke normen en waarden ontwikkeld waarmee alles wat binnen dat keurige tuinhek gebeurt als normaal wordt gezien en alles wat daarbuiten in het oerwoud plaatsvindt als bedreigend, abnormaal, gevaarlijk en waanzinnig. Zo hebben wij besloten het hele gezelschap van heksen, tovenaars, hysterici en psychoten, kortom iedereen met een afwijkende geestelijke constitutie, het oerwoud in te jagen, dan wel binnen de schutting op te sluiten of te drogeren.
Het hoeft geen betoog dat de waanzin problemen met zich meebrengt, vooral voor de waanzinnigen zelf die we daarom met de nodige zorg moeten omgeven. Maar de waanzin heeft ook positieve kanten, en het staat buiten kijf dat vele filosofen (Nietzsche, Wittgenstein), wetenschappers (Archimedes, Einstein), kunstenaars (William Blake, Vincent van Gogh) en mystici (Hadewijch, Hildegard von Bingen), die naar alle waarschijnlijkheid met enige vorm van waanzin waren behept, de mensheid door de geschiedenis heen van vele buitengewone bijdragen hebben voorzien.
In andere culturen heeft men het idee dat wij hier in het Westen veel materiële zaken en veel kennis bezitten, maar dat we ook iets missen: de ervaring dat wij pas echt kunnen weten wie we zijn als we buiten de schutting van onze eigen georganiseerde samenleving zijn geweest en het oerwoud erbuiten betreden. En dat is nou precies wat Klukhuhn in Over de grenzen van de rede beoogt.

André Klukhuhn is scheikundige en filosoof. In 2003 verscheen zijn grote boek De geschiedenis van het denken, waarvan in 2013 een volledig herziene editie verscheen. In 2008 publiceerde hij Alle mensen heten Janus. Beide werden filosofische bestsellers.

Over De algehele geschiedenis van het denken:

‘Klukhuhn weet waar hij over praat.’ Trouw

‘De kwantumtheorie, de bio-industrie, het existentialisme, het verband tussen muziek en wiskunde, de relatie tussen bewustzijn en taal, zwarte gaten, wormgaten en de oerknal: you name it en het staat erin – en helder uitgelegd ook nog.’ de Volkskrant