De Code van het bewustzijn

Als je ’s ochtends ontwaakt uit een diepe slaap merk je het direct: je bevindt je in een wereld, met je lijf er middenin. Je bent terug van weggeweest. Dat is bewustzijn. Maar hoe verhoudt het bewustzijn zich tot onze hersenen? Vormen deze twee op de een of andere manier een eenheid? Wie zijn we…

Crisis en controle

Boze boeren, opstandige vissers, varkenspest, mond-en-klauwzeer, de reorganisatie van het UWV, de moord op Theo van Gogh, terrorisme, MH17, aardbevingen in Groningen, tbs’er Michael P. In de ruim veertig jaar dat Tjibbe Joustra als bestuurder in de publieke sector werkzaam was, maakte hij crisis…

Een Luchtbel in een vluchtige rivier

In weerwil van de opinion chic dat poëzie onvertaalbaar zou zijn, gelooft Jean Pierre Rawie dat elk gedicht te vertalen is, al duurt het soms lang vóór gedicht en vertaler elkaar vinden. Dat is niet erg: een gedicht heeft de tijd.Al vele decennia vertaalt Rawie even geestdriftig als begenadigd…

Europa, Europa

Het humane Europa dat gebaseerd is op de gelijkheid van alle mensen zou wel eens op zijn laatste benen kunnen lopen. Dat kan op uiteenlopende manieren gebeuren. Misschien gaat het ten onder aan massa-immigratie en economisch onheil. Maar er zijn ook andere mogelijkheden: bijvoorbeeld dat Europa…

Radicale verlossing

Wat geloven veroordeelde terroristen eigenlijk echt wanneer ze aangeven hun daad in naam van een hogere instantie te plegen? Beatrice de Graaf is als eerste hierover in de gevangenissen met de huidige generatie terrorismegedetineerden in gesprek gegaan. Ze heeft geluisterd naar hun verhalen over…

Reiziger in het wereldruim

Henk van de Hulst (1918-2000) is een van Nederlands grootste astronomen. Als Utrechtse student voorspelde hij in 1944 het bestaan van de 21 cm-waterstoflijn in de radioastronomie, reden voor de bouw van de radiotelescoop in Dwingeloo. Als hoogleraar astrofysica in Leiden raakte hij in 1958 verzeild…

Dubbelblind

Als Olivia een nieuwe liefde ontmoet, de bioloog Francis, net op het moment dat haar beste vriendin Lucy terugkeert uit New York, wordt haar serieuze academische bestaan opgevrolijkt. Haar band met Francis is al meteen verrassend intiem. Olivia wil haar nieuwe levensgeluk dolgraag delen met Lucy,…

Leven in Rome

Het leven in Rome is nooit gewoon. Het is of je om de haverklap een filmscène binnenloopt, soms zelfs letterlijk zoals op de Piazza Navona waar Woody Allen aan het draaien is of bij een berucht café waar de moord op een Romeinse maffiabaas wordt nagespeeld.Rosita Steenbeek neemt ons mee naar een…

Dankbaar lichaam

In de poëzie van Thomas Möhlmann komt af en toe een personage langs dat naar de naam Momo luistert. Momo was stationswachter, minderjarige hotelreceptionist, leraar/leerling, soms meer jongen, soms meer meisje. In Dankbaar lichaam is Momo terechtgekomen in een kleine, hechte gemeenschap. De bundel…

Baanbreeksters

Welke vrouwen bereiken als eerste de top van hun beroepsgroep? Zijn het vrouwen die met een zilveren lepel in de mond geboren zijn, die alles in het werk stellen om ‘de eerste’ te worden? Vrouwen met een carrière die maar één richting kent, namelijk vooruit en omhoog? …

Het Einde van het verhaal

Na bijna vijftig jaar in ballingschap keert voormalig SS-officier Harald Lauritzen terug uit Argentinië. Zijn terugkeer zet het leven van de familie Lauritzen op zijn kop. Oom Harald is nog steeds een nazi, maar hij doet de familie een aanbod dat onmogelijk te weerstaan is. Er heerst opnieuw paniek…

De Kolibrie

Al sinds zijn jeugd wordt Marco Carrera, die als kind een groeistoornis had, de kolibrie genoemd, naar een van de kleinste vogels ter wereld. Maar in zekere zin is Marco ook echt een kolibrie: hij lijdt een dramatisch bestaan, vol vreugdes, liefdes en de nodige pijn, maar hij blijft in evenwicht.…

Kraaien in het paradijs

Vroeger kwamen de toeristen, die zichzelf liever reizigers noemden, massaal naar het eiland. Op zoek naar spiritualiteit, strand en jungle, lokale sensuele massages en chocopasta. Maar dat is al meer dan vijftien jaar geleden. Toen bestond het internet zelfs nog.Toeristen zijn er nu niet meer. Ook…

Het Leugenlabyrint

Den Haag, 9 mei 1940. Bert Meijer van Leer koopt een Zündapp-motorfiets. Een dag later valt het Duitse leger Nederland binnen, en viert Emmeke, Berts zusje, haar verjaardag. Emmeke en Bert zijn joods, maar niet religieus. Bert heeft zich laten dopen en trouwt met de protestantse Lien. Emmeke is…

Napoleon de Grote

Het leven van Napoleon Bonaparte stond in het teken van een tomeloze dadendrang. Hij vond de kunst van het oorlogvoeren opnieuw uit en won vrijwel al zijn veldslagen. Met zijn Code Napoléon legde hij de grondslagen van de hedendaagse rechtsstaat. Zijn lycées waren de eerste vorm van modern…

Samen rijk

Twee derde van het totale vermogen in Nederland is in handen van 10 procent van de Nederlanders. Steeds meer mensen moeten harder werken dan ooit, maar hebben geen vast contract, kunnen een hypotheek wel vergeten en durven over een pensioen niet eens na te denken. Is het dan raar dat de middenklasse…

Onmogelijk moederland

‘In de vuilnishopen van de slavernij, het kolonialisme en de moderne tijd heb ik gezocht naar niet-afbreekbare resten om mijn identiteit als Surinaams-Nederlandse vrouw opnieuw te beleven: de romantrilogie Gewaagd leven – Lijken op liefde – Was getekend vormt de secure literaire…

Arab

Bassam. De jongen om wie je op straat met een boog heen loopt. Een gestolen fiets ruilt hij voor een blok hasj en daarmee begint zijn weg die hem zal leiden naar de troon van de discotheek. Hij voorziet jou van medicinaal genot wanneer het je uitkomt, en jij wilt hem terugsturen naar zijn ‘eigen…

Over de gekte van een vrouw

De achttienjarige Noenka wordt, wanneer zij als lerares het nest verlaat, in een samenleving gezogen die vibreert van identiteiten, botsende levensovertuigingen, agressie en persoonlijke belangen. Na negen dagen scheidt zij van haar gewelddadige man Louis en begint ze verhoudingen die haar niet…

Kafka in de rechtsstaat

‘Wie een dergelijk proces heeft, heeft het eigenlijk al verloren,’ aldus de roman Het proces van Franz Kafka uit 1925. Dat gevoel hebben de ouders in de kinderopvangtoeslagaffaire een eeuw later ook ervaren. Zij werden doelwit van de fixatie van de overheid onder de kabinetten-Rutte op…

Buitenaards

Het baanbrekende verhaal van een van ’s werelds belangrijkste astronomen: ons zonnestelsel is onlangs bezocht door geavanceerde buitenaardse technologie afkomstig van een verre ster.Eind 2017 zagen wetenschappers van een Hawaïaans observatorium een object dat door ons zonnestelsel zweefde en zo…

De Weerloze samenleving

De afgelopen jaren stond onze samenleving onder steeds meer druk en leek de polarisatie toe te nemen. Het kwam misschien omdat er maatschappelijk voorrang moest worden gegeven aan zaken die in voorgaande jaren te lang waren blijven liggen: de klimaatverandering, het beëindigen van de gaswinning in…

Monstrum

Op een tafel in een Baskische kelder heeft iemand geschreven in bloed:Ze zijn onder ons.Ze zijn met velen.Als we ze vinden maken we ze allemaal af.…

Nieuwe kruisvaarders

De woedende meute die in januari 2021 het Amerikaanse Congres bestormde droeg kruisen, christelijke vlaggen en spandoeken met Jesus saves. Voor God, volk en vaderland. Op een vreemde manier lijkt het christendom verstrengeld geraakt met radicaal-rechtse idealen. Rechtse populisten flirten opzichtig…

Een Nieuwe wereld

Het huidige China toont wat Europa na 1850 meemaakte: de razendsnelle wording van een economische grootmacht. Deze economische omwenteling was en is tegelijk een sociale en culturele revolutie. Een nieuwe wereld laat zien dat de aanleg van nieuwe infrastructuur en nieuwe netwerken hiervoor…

De Orde voorbij

Met 12 regels voor het leven leerde Jordan B. Peterson miljoenen mensen van over de hele wereld wat de beste remedie is tegen de alomaanwezige chaos in ons leven: eeuwige waarheden toegepast op hedendaagse angsten. Hij ontketende daarmee een heuse mediastorm en werd door velen op het schild gehesen.…

Tussenstations

Wandelen is de laatste jaren steeds populairder geworden. Het is zelfs de favoriete vrijetijdsbesteding van de Nederlander. Maar ook buiten Nederland is wandelen onverminderd populair. De Brit Rory Stewart, misschien wel de beroemdste wandelaar van Europa, schreef een bestseller over de edele kunst…

De Schotse Marsen

Wandelen is de laatste jaren steeds populairder geworden. Het is zelfs de favoriete vrijetijdsbesteding van de Nederlander. Maar ook buiten Nederland is wandelen onverminderd populair. De Brit Rory Stewart, misschien wel de beroemdste wandelaar van Europa, schreef een bestseller over de edele kunst…

Geen makke schapen

Wie van mijn joodse familieleden heeft zich in de oorlog actief verzet? Martijn Katan vroeg zich dat af en ging op onderzoek. Tot zijn verbazing vond hij er maar liefst tien. …

Het Stemmetje in je hoofd

Als je een vreemde vertelt dat je in jezelf praat, dan vindt hij of zij je waarschijnlijk een beetje raar. Maar eigenlijk hebben we allemaal een innerlijke stem in ons hoofd. Als we met onszelf praten, hopen we onze innerlijke coach te bereiken, maar meestal worden we geconfronteerd met onze…