Heuvels van het paradijs

Sinds mensenheugenis is het vrouwelijk lichaam begeerd, bewonderd, gebruikt en misbruikt, en de reclame kan niet zonder. Mannen en vrouwen hebben elkaar altijd nodig gehad, maar waarom kregen mannen meer macht dan vrouwen? Antwoorden op die vraag hebben alles te maken met anatomie. Door de eeuwen heen hebben vooral mannelijke vertellers, kunstenaars en geleerden hun licht laten schijnen op lichaamsdelen die ze niet hadden: borsten, baarmoeders en vulva’s. Ook de populaire cultuur is er altijd dol op geweest.

De vrouwelijke sekse heeft, naast menselijk leven en seksuele lust, angsten gebaard: angst voor de magie van tepels, maagdenvlies en menstruatiebloed. Angst voor duistere gangen vol schrikbarende begeerte, waarin het meest kwetsbare mannelijke deel heldhaftig zijn weg moest zoeken. Angst voor afhankelijkheid van moeders en andere vrouwen. Bij wijze van geruststelling heeft de mythologie mannelijke scheppers bedacht en is vrouwen de toegang tot openbare functies vaak ontzegd vanwege hun ‘afwijkende’ anatomie.

Wie zich in deze rijkgeschakeerde erfenis van macht en onmacht verdiept, raakt bevangen door intens medelijden met de mensheid. Dit onthullende (en soms hilarische) werelderfgoed biedt niet alleen helder inzicht in de wereld van vóór #MeToo, maar ook in de manier waarop we, bewust of onbewust, vandaag nog vaak met elkaar omgaan.

Mineke Schipper (1938) is emeritus hoogleraar interculturele literatuurwetenschap aan de Universiteit Leiden. Ze schreef tal van boeken op haar vakgebied, en drie romans. Voor haar over de hele wereld vertaalde Trouw nooit een vrouw met grote voeten kreeg zij de Eurekaprijs. Haar vorige boek, Bloot of bedekt. Van niets om het lijf naar strak in het pak, verscheen in 2015.

Over Trouw nooit een vrouw met grote voeten:

‘Waardevol, informatief, zorgvuldig en uniek. (…) Wekt evenveel bewondering als verwondering.’
NRC Handelsblad

Over Bloot of bedekt:

‘Mineke Schipper heeft een pakkend en veelomvattend boek geschreven over de feiten en fictie van lichaamsbedekking door de eeuwen heen.’
J.M. Coetzee

‘Ongelofelijk genuanceerd, (…) prachtig verteld. (…) Een accuraat en invloedrijk boek.’
The Sunday Guardian