Machtswoorden

Politieke woorden scheppen macht. Sinds Pim Fortuyn Den Haag veroverde met De puinhopen van acht jaar Paars (2002) is er een hausse aan boeken geschreven door politici. Pieter Omtzigt stichtte een politieke partij vanuit zijn boek Een nieuw sociaal contract (2023). Dat had al een lange traditie. Sinds het pamflet Aan het volk van Nederland (1781) van Van der Capellen hebben politici als Thorbecke, Groen van Prinsterer en Kuyper via hun schrijven de politiek van hun tijd vormgegeven. Boeken, pamfletten of krantenartikelen kunnen ideeën en kiezers mobiliseren. In verkiezingstijd zetten politici zichzelf in de etalage. Oud-politici stellen in memoires hun nalatenschap veilig. Activisten rechtvaardigen zich nadat zij tot de officiële politiek zijn toegetreden. Vrouwen en politici met een migratieachtergrond laten zien dat de politiek niet voor iedereen even toegankelijk is. Machtswoorden onderzoekt hoe schrijverschap politiek wordt en woorden macht geeft, vroeger en nu.

Schrijven is definiëren, claimen, verbeelden, ideologiseren, inspireren, waarschuwen, overtuigen en mobiliseren. Schrijven schept gemeenschappen en vijanden, rechten en bevoegdheden. Schrijven, kortom, is politiek bedrijven met andere middelen.

Remieg Aerts is emeritus hoogleraar geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en de Radboud Universiteit. Zijn biografie Thorbecke wil het (2018) werd onderscheiden met de PrinsjesBoekenPrijs en de Nederlandse Biografieprijs.

Coen Brummer is historicus. Hij was directeur van het wetenschappelijk bureau van D66 en werkt nu voor het ministerie van VWS. Hij promoveerde op de biografie Sam van Houten tegen de rest. Het strijdbare leven van de man van de kinderwet (2023).

Gertjan Schutte is historicus. Hij was als promovendus verbonden aan het Europees Universitair Instituut in Florence. Momenteel werkt hij aan de Theologische Universiteit aan een integrale biografie van Guillaume Groen van Prinsterer.