Verzamelen, nadenken, opschrijven

Henk Wesseling was niet alleen een mens met veel kanten, hij was ook een historicus met veel mogelijkheden. Hij was onmiskenbaar een Leids historicus, die de ironische distantie moeiteloos verbond met de hartstocht voor zijn vak. Ook was hij in menig opzicht een Nederlands historicus, die zich een herkenbare plaats wist te verwerven in de vaderlandse historiografie. En hij was natuurlijk een wereldhistoricus, een van de grote kenners van het imperialisme. Leiden, Nederland, de wereld; zo deelde hij graag zijn actieradius in.
Maar Wesseling was ook, en die klemtoon bepaalde de keus van de in deze bundel opgenomen stukken, een klassiek historicus. Dat wil zeggen dat hij hechtte aan de feiten zoals hij ze met grote zorgvuldigheid vaststelde. Tegelijk was hij een echte schrijver, die wist dat hij een beeld van de historische werkelijkheid ontwierp, een persoonlijk beeld, maar wel zo objectief mogelijk. En hij was een politiek historicus, iemand die de macht en desnoods de oorlog (al loste die niets op) in het centrum van het verhaal stelde. Dwars door alle geleerde modes heen (en hij kende ze allemaal en was erdoor gefascineerd) bleef hij een oud metier uitoefenen. Wesseling was een collega van Thucydides.

Samensteller Willem Otterspeer (1950) is emeritus hoogleraar universiteitsgeschiedenis aan de Universiteit Leiden. Hij publiceerde eerder onder meer de biografieën van Gerard Bolland, Johan Huizinga en W.F. Hermans.