Bas Heijne, essayist, columnist en auteur van onder andere Leugen & waarheid, was onlangs te gast bij NPO Radio 1 Nieuwsweekend. Heijne legt uit over opkomende extreemrechtse complottheorieën zoals QAnon, de opkomst van protestbewegingen zoals Black Lives Matter en het verband met manipulatie via het internet in ’the information age’. ‘Mijn insteek was om een aantal mensen – soms filosofen, soms wetenschappers, soms wetenschapsjournalisten – te vragen: wat zit er nou eigenlijk achter al die discussies? Wat beweegt er nou eigenlijk?’

Heijne zegt zelf ook veel van opgestoken te hebben van de interviews. Zo heeft Jill Lepore, een Amerikaanse essayist en historica, hem een nieuwe kijk gegeven op ‘wetenschappelijk racisme’ waarbij mensen hun eigen vooroordelen rationaliseren door het wetenschap te noemen.

Een groot thema in Leugen & waarheid is: ‘de waarheid bestaat niet’. De waarheid hangt namelijk af van de manier waarop feiten gepresenteerd worden en hoe mensen zelf deze feiten interpreteren: ‘feiten zijn feiten, maar wat je met die feiten doet is misschien wel veel belangrijker’.

 

Luister het interview hier terug.


Over Leugen & waarheid:

Waarom groeit het wantrouwen jegens de wetenschap? Waarom trekken mensen zich steeds minder aan van feiten? Waarom is identiteit zo’n heet hangijzer geworden, in de politiek en in ons eigen leven? Waarom kost het zo veel moeite de zwarte bladzijden van onze geschiedenis onder ogen te zien? Waarom verdwijnt religie niet? Waarom is racisme zo hardnekkig? Hoe komt het dat de mens zowel goedmoedig is als uitermate gewelddadig?
Voor NRC Handelsblad ging vermaard essayist Bas Heijne op zoek naar het verhaal achter het dagelijkse rumoer en de krantenkoppen. Hij sprak met denkers en wetenschappers (onder anderen Peter Pomerantsev, Angela Saini, Elaine Pagels, Martin Hägglund en Géraldine Schwarz) over grote kwesties die het debat in onze tijd bepalen. Samen vormen deze gesprekken een diepgravend portret van onze verwarrende tijd. Waarbij ook de lezer zelf aan het denken wordt gezet.


Bas Heijne is de auteur van essays als Onredelijkheid (2007), Moeten wij van elkaar houden (2011), Onbehagen (2016 en 2020), Wereldverbeteraars (2017) en Mens/onmens (2019). Hij is verbonden aan NRC Handelsblad. In 2017 kreeg hij de P.C. Hooft-prijs voor zijn gehele oeuvre.

Ook interessant



‘Hogere machten’ van Joost de Vries op de shortlist van de Libris Literatuur Prijs 2025

‘Hogere machten’ van Joost de Vries op de shortlist van de Libris Literatuur Prijs 2025

Joost de Vries maakt met zijn vorig jaar verschenen roman Hogere machten kans op de Libris Literatuur Prijs 2025. Volgens de jury is Hogere machten ‘zonder twijfel, Joost de Vries’…

Lees verder >
‘Sprakeloos’ van Tom Lanoye op nummer 5 in de Boekentop 50 van NRC

‘Sprakeloos’ van Tom Lanoye op nummer 5 in de Boekentop 50 van NRC

  Sprakeloos van Tom Lanoye staat op de 5de plaats in de lijst van de beste 50 Nederlandstalige boeken van de 21ste eeuw. De lijst werd samengesteld door de boekenredactie…

Lees verder >
Een interview met Dick Veerman in Trouw

Een interview met Dick Veerman in Trouw

Afgelopen woensdag verscheen er in Trouw een interview met Dick Veerman, Foodlog-hoofdredacteur en auteur van Daarom zijn boeren boos. Zijn boek biedt een brede en ook historische analyse van de…

Lees verder >
Joris Van Bladel te gast bij OVT en in gesprek met Knack

Joris Van Bladel te gast bij OVT en in gesprek met Knack

Afgelopen zondag was Joris Van Bladel te gast bij OVT om te praten over zijn nieuwe boek Land van het grote sterven: Hoe Rusland de westerse logica tart. In de…

Lees verder >
Astrid Roemer op longlist van de International Booker Prize 2025

Astrid Roemer op longlist van de International Booker Prize 2025

Over de gekte van een vrouw, in het Engels verschenen als On a Woman’s Madness, van Astrid Roemer maakt kans op de International Booker Prize. De International Booker Prize is…

Lees verder >
Wouter van Oorschot over Bob Dylan

Wouter van Oorschot over Bob Dylan

Op 20 februari 2025 was de Nederlandse release van A Complete Unknown, een biografische dramafilm over Bob Dylan, geregisseerd door James Mangold. De film vertelt het verhaal van de jonge…

Lees verder >
‘We moeten ‘misschien’ blijven denken’ van Esther Jansma genomineerd voor Herman de Coninckprijs

‘We moeten ‘misschien’ blijven denken’ van Esther Jansma genomineerd voor Herman de Coninckprijs

Zojuist werd bekendgemaakt dat de dichtbundel We moeten ‘misschien’ blijven denken van Esther Jansma (1958-2025) is genomineerd voor de Herman de Coninckprijs. Deze prijs is de belangrijkste Vlaamse onderscheiding voor…

Lees verder >
•••• in NRC voor ‘Ooggetuigen van het antisemitisme’ van Emile Schrijver en Ruth Peeters.

•••• in NRC voor ‘Ooggetuigen van het antisemitisme’ van Emile Schrijver en Ruth Peeters.

Emile Schrijver en Ruth Peeters brachten voor hun boek Ooggetuigen van het antisemitisme de ontwikkeling van het Europese antisemitisme in kaart met behulp van meer dan veertig historische bronnen. Een belangrijk…

Lees verder >