Gisteravond was Bas Heijne te gast bij talkshow M. In een gesprek met Margriet, Attje Kuijken, Fleur Jongepier en Harm Ede Botje analyseert hij de maatschappelijke en politieke onrust.

Om deze spanningen toe te lichten vertelt Heijne over de nieuwe inleiding die hij schreef voor Het Nationaalsocialisme als rancuneleer, een essay van Menno ter Braak. Margriet vraagt zich af waarom dit essay, dat voor het eerst gepubliceerd werd in 1937, opnieuw uitgebracht wordt. Hoewel Heijne waakt voor een directe vergelijking tussen de jaren 30 en nu, benadrukt hij de blijvende relevantie van Ter Braak’s essay. Hij beschrijft hoe de ‘reële grieven in de maatschappij’ leiden tot een ontevredenheid over de democratie, en waarschuwt voor de manier waarop politici ‘onbehagen ommaken tot een politiek instrument waardoor wrok om wrok ontstaat’.

De gevaren van deze rancunepolitiek worden door alle gasten aan tafel beaamt.

U kunt het fragment hier terugkijken.


Over Het Nationaalsocialisme als rancuneleer: 

Het Nationaalsocialisme als rancuneleer is een van de bekendste essays van Menno ter Braak (1902-1940), waarin hij vlijmscherp de ware aard van het nationaalsocialisme blootlegt.
Onze democratie is gericht op gelijke rechten voor iedereen, terwijl dat in de praktijk onhaalbaar is, maar juist dit principe leidt tot maatschappelijke spanning en rancune. Ter Braak ziet rancune als een van ‘de meest essentiële verschijnselen van onze cultuur’ en een voedingsbodem voor populistische bewegingen.

Bas Heijne schreef voor deze uitgave een inleidend essay dat laat zien hoe actueel het essay van Ter Braak nog altijd is: ook in de eenentwintigste eeuw worden gevoelens van rancune en wrok genadeloos politiek ingezet.

Bas Heijne is schrijver, essayist en vertaler. Hij publiceerde twee romans, verschillende verhalenbundels en een groot aantal essays, waaronder Onredelijkheid (2007) en Moeten wij van elkaar houden (2011). Eind 2013 hield Bas Heijne de spraakmakende Huizinga-lezing De betovering van de wereld.

Ook interessant



Wim Voermans wint de PrinsjesBoekenPrijs 2023

Wim Voermans wint de PrinsjesBoekenPrijs 2023

Op donderdag 14 september werd bekendgemaakt dat Wim Voermans met zijn boek Onze constitutie de PrinsjesBoekenPrijs heeft gewonnen. De PrinsjesBoekenPrijs wordt jaarlijks uitgereikt aan het beste politieke boek van het…

Lees verder >
Zadie Smith positief besproken in de Volkskrant, Trouw en Nederlands Dagblad

Zadie Smith positief besproken in de Volkskrant, Trouw en Nederlands Dagblad

Charlatan, het nieuwe boek van Zadie Smith, werd gelijk na verschijning in verschillende kranten positief besproken. Onder andere de Volkskrant, Trouw en Nederlands Dagblad deelden hun lovende kritieken. Haar manier…

Lees verder >
★★★★ van de Volkskrant voor Bart Slijper met ‘Elk woord ging ademhalen’

★★★★ van de Volkskrant voor Bart Slijper met ‘Elk woord ging ademhalen’

Afgelopen weekend verscheen er een recensie in de Volkskrant over de biografie Elk woord ging ademhalen. Het leven van de dichter Martinus Nijhoff. In deze biografie gaat Bart Slijper in…

Lees verder >
Drie Prometheus-titels op de shortlist voor de PrinsjesBoekenPrijs

Drie Prometheus-titels op de shortlist voor de PrinsjesBoekenPrijs

Gisteren is de shortlist bekendgemaakt voor de PrinsjesBoekenPrijs 2023. De lijst bestaat dit jaar volledig uit Prometheus-titels. Graag feliciteren wij onze auteurs Maxim Februari (Doe zelf normaal), Ruud Koopmans (De…

Lees verder >
Indrukwekkende interviews met Laurens Verhagen over ‘Heen’

Indrukwekkende interviews met Laurens Verhagen over ‘Heen’

Vorige week verscheen het boek Heen van Laurens Verhagen. Het boek is een monument voor zijn veel te vroeg overleden zoon. Volkskrant Magazine interviewde Verhagen over het leven van Boris,…

Lees verder >
‘Citroeninkt’ van Maral Noshad Sharifi genomineerd voor De Bronzen Uil

‘Citroeninkt’ van Maral Noshad Sharifi genomineerd voor De Bronzen Uil

De shortlist voor De Bronzen Uil is bekend. Naast de longlistnominatie voor de Opzij Literatuurprijs is Maral Noshad Sharifi met haar debuutroman Citroeninkt nu ook genomineerd voor De Bronzen Uil.…

Lees verder >
Barbara van der Kruk genomineerd voor de Hebban Debuutprijs

Barbara van der Kruk genomineerd voor de Hebban Debuutprijs

Barbara van der Kruk is genomineerd voor de shortlist van de Hebban Debuutprijs 2023. Naar aanleiding van haar nominatie verscheen er een interview op Hebban over haar debuutroman Het wit…

Lees verder >
Lovende recensie voor ‘Alledaags geweld’ in Het Parool

Lovende recensie voor ‘Alledaags geweld’ in Het Parool

Eva Keuris kreeg een lovende recensie in Het Parool voor haar nieuwe roman Alledaags geweld. In deze roman gaat ze dieper in op het onvermogen van ons alledaags leven. ‘Dat…

Lees verder >