‘Bier voor Afrika’ van Olivier van Beemen volop in de media
Het nieuwe boek van journalist Olivier van Beemen, Bier voor Afrika, is sinds de verschijning volop in de media. De opvolger van Heineken in Afrika heeft veel opschudding veroorzaakt. Het nieuwe boek gaat verder waar Van Beemens Heineken in Afrika stopte. Na een waarschuwing van Heineken-topman Jean-François van Boxmeer, besluit Van Beemen dieper te graven dan ooit, op zoek naar de Afrikaanse geheimen van de bierbrouwer. Bier voor Afrika is het resultaat van vijf jaar onderzoek en uitvoerige gesprekken met de directie van Heineken. Onder andere Dagblad van het Noorden en de Volkskrant besteedden aandacht aan het nieuwe controversiële boek. Die laatste krant beoordeelde het met vier sterren.
In een uitgebreid artikel in NRC Handelsblad schrijft Van Beemen over een van de grootste problemen rondom Heinekens Afrikaanse bedrijfsvoering, namelijk de inzet van duizenden promotiemeisjes in volksbarretjes en cafés. Deze promotiemeisjes worden veelvuldig lastiggevallen en betast, en veel van hen gaan tegen betaling naar bed met klanten. ‘Bovendien zetten ook medewerkers van het agentschap en Heineken zelf de vrouwen onder druk om met hen naar bed te gaan,’ verklaart Van Beemen. ‘Maar dan zonder betaling.’ De meisjes kampen ook met andere problemen: onderbetaling, geen vergoeding van medische kosten en verplicht meedrinken. Lees hier het volledige artikel.
Afgelopen zondag was Olivier van Beemen te horen bij radioprogramma OVT op NPO Radio 1. Bij OVT vertelt Van Beemen door middel van een radiodocumentaire over de rol die Heineken speelde bij de genocide in Rwanda. Ondanks de genocide ging de productie van Heineken bier namelijk gestaag door. Maar hier zit nog meer achter, zegt Van Beemen. ‘Slachtingen en moordpartijen. Geen decor voor een vers biertje, zou je zeggen. Maar een commercieel bedrijf zou dit wel eens anders kunnen zien.’ Van Beemen spreekt in zijn documentaire met een Heineken directielid, dat zegt dat er tijdens de genocide een recordhoeveelheid bier verkocht werd. ‘De soldaten hoorden kogels en het ontnam ze de eetlust’, vertelt van Beemen, ‘Ze namen liever een fles bier. Het drogeert je. Als je meer drinkt, voelt het alsof je ergens anders bent. Je hoeft niet meer na te denken. Het bier vloeide en de grootverbruiker was het leger.’ Beluister hier de hele documentaire Bloed en bier in Rwanda.
De journalist was afgelopen zaterdag eveneens te gast bij Follow the money om te spreken over dit controversiële onderwerp. Volgens Van Beemen heeft Heineken onterecht een heel positief imago opgebouwd. ‘Er is gewoon een heel grote sympathie vanuit de samenleving, uit de politiek en van academici. Heineken staat voor de Nederlandse ondernemersgeest.’ Toch wil Van Beemen met zijn boek duidelijk maken dat dit positieve imago gebaseerd is op valse veronderstellingen. ‘Heineken in Afrika is niet zo deugdelijk als ze op het Ministerie van Buitenlandse Zaken dachten.’ Luister hier de uitzending terug.
Eerder verschenen er uitgebreide besprekingen van Bier voor Afrika in Noordhollands Dagblad, AD en op nos.nl en nu.nl. Ook plaatste Trouw een interview met de auteur.
Over Bier voor Afrika:
‘Maak er geen kruistocht van, daar ben je veel te jong voor,’ waarschuwde Heineken-topman Jean-François van Boxmeer de auteur tijdens hun eerste ontmoeting. Onderzoeksjournalist Olivier van Beemen beschouwde het als een aanmoediging nog dieper te graven, op zoek naar de Afrikaanse geheimen van de bierbrouwer.
Bier voor Afrika is een boek vol opzienbarende onthullingen en baanbrekende analyses die een nieuw licht werpen op de zakenwereld in Afrika. Het commerciële succesverhaal van Heineken gaat gepaard met veelvuldige schendingen van de eigen gedragscode en internationale richtlijnen. De brouwer raakte betrokken bij oorlogsmisdaden, corruptie en benadeelt de lokale fiscus door geld weg te sluizen via geheimzinnige constructies. ‘We hebben geen keus,’ antwoordt Heineken. Maar is dat echt zo?
Dit nieuwe boek is het resultaat van vijf jaar onderzoek en uitvoerige gesprekken met de directie van Heineken. Het is een vervolg op het veelgeprezen Heineken in Afrika, dat werd genomineerd voor de Lira Scherpenzeel Prijs voor uitzonderlijke buitenlandjournalistiek en tot vragen in de Tweede Kamer en het Europees Parlement leidde. Engelse en Franse vertalingen zijn in de maak.
Olivier van Beemen is onderzoeksjournalist en publiceert in onder meer NRC, Le Monde, De Correspondent en Follow the Money. Tussen 2002 en 2012 was hij correspondent in Frankrijk voor Het Financieele Dagblad, Elsevier en Knack.
