‘Datadictatuur’ van Jan Kuitenbrouwer vier sterren in Trouw
Afgelopen woensdag verscheen er in Trouw een bespreking van Jan Kuitenbrouwers essay Datadictatuur. Het boek is deel van de serie Nieuw Licht, een initiatief van filosofen Coen Simon en Frank Meester. In deze serie worden door verschillende schrijvers essays geschreven waarin een oude filosofische tekst wordt opgenomen, die opnieuw relevant is. Voor dit essay was dat Jürgen Habermas’ De structurele verandering van de openbare sfeer.
‘Kuitenbrouwer is een lopende databibliotheek, en beschrijft met kennis van zaken de (vele) manieren waarop de datadictatuur huishoudt in ons leven, online en offline. Tijdens het lezen bekruipt je, om in Duitse sferen te blijven, een sterk unheimliches gefühl. Je klapt het pamflet dicht, balt je vuist, en zegt: Dit democratieondermijnende monopolie moet een halt worden toegeroepen! (…) Lees en huiver,’ aldus Fleur Jongepier in Trouw.
Het volgende boek in de serie Nieuw Licht is Vriend & vijand van Arnon Grunberg, en verschijnt volgende week.
Lees de recensie in Trouw hier terug.
Over Datadictatuur:
Een vereiste voor een gezonde democratie is een ‘machtsvrije publieke ruimte’, schreef de Duitse filosoof Jürgen Habermas, een neutraal en open forum voor discussie en debat. Met de komst van het internet leek dit ideaal van Habermas in vervulling te gaan: cyberspace was van iedereen en van niemand, geen autoriteit, geen commercie.
Maar helaas: het publieke karakter van internet is schijn, cyberspace is gekoloniseerd door duistere politieke en financiële belangen, die ons ongemerkt manipuleren.
Geïmponeerd door de technologische krachttoeren van Silicon Valley hebben wij het publieke karakter van het internet verkwanseld en het grootste economische machtsblok in de geschiedenis vrij spel gegeven. Internet is een jungle, waar niemand onze veiligheid garandeert of burgerrechten beschermt. En intussen wordt het gebrek aan regels, privacy en openbare orde in de digitale wereld een maatstaf voor de analoge. ‘Making the world a better place,’ noemt Google dat.
Jan Kuitenbrouwer draait het om: let’s make the web a better place. Met Datadictatuur keert hij terug naar het onderwerp van zijn eerste boek, 35 jaar geleden, de digitale revolutie, en maakt de balans op. Tijd voor een beschavingsoffensief in de digitale wereld.
