Drie Prometheus-boeken op de shortlist van de Europese Literatuurprijs

Gisteren is bekendgemaakt dat er maar liefst drie Prometheus-titels op de shortlist van de Europese Literatuurprijs staan. Het gaat om Waar vier wegen samenkomen van Tommi Kinnunen, De man die de taal van slangen sprak van Andrus Kivirähk en Zeldzame aarden van Sandro Veronesi. De Europese Literatuurprijs bekroont de beste, hedendaagse Europese roman die vorig jaar in Nederlandse vertaling is verschenen. Zowel de schrijver van het boek als de vertaler worden bekroond. De schrijver ontvangt een prijs van 10.000 euro en de vertaler wint 5000 euro. De jury onder leiding van juryvoorzitter Margot Dijkgraaf (literair criticus, auteur en cultureel ambassadeur) noemt Waar vier wegen samenkomen een ‘prachtig geschreven en vertaalde, mooi gecomponeerde familiegeschiedenis’. Over De man die de taal van slangen sprak zegt de jury: ‘Kivirähk balanceert voortdurend op de dunne lijn die het onmiskenbaar grappige van het tragische scheidt.’ Zeldzame aarden wordt door de jury een ‘rijke en filmische roman’ genoemd.

Op zaterdag 3 september wordt de Europese Literatuurprijs in Amsterdam uitgereikt.

Over Waar vier wegen samenkomen:

Waar vier wegen samenkomen is een vernuftig geconstrueerde familieroman, die zich afspeelt in Noord-Finland en een periode van honderd jaar beslaat. We volgen de vier eenzame levens van Maria, Lahja, Kaarina en Onni uit Kuusamo, het dorp waar vier wegen samenkomen.
Maria is de dorpsvroedvrouw die haar in 1890 afgelegde vroedvrouweneed gestand doet door met de fiets naar alle uithoeken van de plattelandsgemeente te rijden. Haar onafhankelijke geest maakt haar een vreemde eend in de bijt. Haar buitenechtelijke dochter Lahja probeert de ontbrekende passie in haar huwelijk met Onni te compenseren door materiële eisen te stellen. Onni wordt op zijn beurt verteerd door het verlangen naar de liefde en passie van een man. Het is aan Onni’s en Lahja’s schoondochter, Kaarina, om tientallen jaren later aan de ontmoeting van deze vier wegen betekenis te geven.
Waar vier wegen samenkomen is een verhaal over kleine mensen, grote gebouwen en (het leiden van) dubbele levens. Het is een fijngevoelig portret van mensen die worstelen met hun dromen in een omgeving die allergisch is voor verandering. Nooit eerder heeft een boek waarin zoveel onuitgesproken blijft, zozeer tot de verbeelding gesproken.

Tommi Kinnunen (1973) is een Finse auteur en docent literatuur. Naast romans schrijft hij ook toneelstukken en cabaret.
Waar vier wegen samenkomen is zijn debuutroman. Dit debuut stond na verschijnen maandenlang op nummer 1 in de Finse bestsellerslijst. Ook kreeg het een shortlistnominatie voor de Finlandia Fiction Price. De rechten zijn reeds verkocht aan twaalf landen.

‘Het duurt slechts een paar pagina’s om door te krijgen dat je iets buitengewoons in je handen hebt; tegen het einde ben je ervan overtuigd dat dit het geval is. Een prozadebuut is zelden zo krachtig en overtuigend.’Helsingin Sanomat

‘Waar vier wegen samenkomen is een onopgesmukte, doch provocerende roman.’ Savon Sanomat

‘Tommi Kinnunen schrijft briljant.’ Kotiliesi

‘Kinnunens eerste roman is een volwassen en ruig boek. (…) Als opinievorming via een roman mogelijk is, dan slaagt Waar vier wegen samenkomen hierin met verve.’ Turun Sanomat

Over De man die de taal van de slangen sprak:

Dit is het wonderbaarlijke verhaal van een klein volk aan de rand van het middeleeuwse, christelijke Europa dat eeuwenlang kon voortbestaan omdat de mensen in staat waren de taal van de slangen te spreken. Niettemin hebben deze woudmensen langzaam maar zeker hun identiteit verloren: ze verlieten het bos om in dorpen te gaan wonen en brood te eten dat naar kots smaakt. Leemet, de held van dit verhaal, is de laatste die de slangentaal kent; de laatste die op zoek zou kunnen gaan naar de geheime verblijfplaats van de mythische Oerkikker, die het land zou verdedigen, maar in een eeuwigdurende slaap is gevallen.

De man die de taal van de slangen sprak is een andere geschiedenis van Europa dan die we kennen. Het is een bijna magische allegorie op het verdwijnen van een oude wereld en haar mensen en gewoonten. Het zou enkel een tragisch verhaal zijn als Andrus Kivirähk het niet zo ongelooflijk geestig had opgeschreven. De man die de taal van de slangen sprak was een bestseller in Estland en Frankrijk. Het werd door Le Monde uitgeroepen tot beste zomerroman van het jaar.

Andrus Kivirähk (1970) studeerde journalistiek aan de universiteit van Tartu. Hij is een van de succesvolste en invloedrijkste schrijvers uit Estland van de laatste jaren. Hij beoefent vele genres; hij schrijft romans, korte verhalen, columns, pamfletten, kinderboeken en teksten voor theater en televisie.

‘De man die de taal van de slangen sprak is een van de allerbeste hedendaagse romans over eenzaamheid. Het grote talent van deze jonge schrijver uit Estland is zijn vermogen om de lezer te laten lachen over zeer complexe zaken. Alles is doordrenkt van een opmerkelijke helderheid en urgentie, alsof de lezer de taal van de slangen zelf spreekt zonder het zich te realiseren. Wonderbaarlijk, in alle betekenissen van het woord.’ Le Monde des Livres

‘Kivirähks stijl, delicaat en onverbloemd, kinderlijk en sarcastisch, steekt de draak met iedere vorm van grandiositeit en krijgt gewicht door zijn duizelingwekkende hang naar verbeelding en zijn immer roekeloze houding.’ Le Magazine Littéraire

Over Zeldzame aarden:

Binnen een tijdsbestek van 24 uur verliest een man de controle over zijn gehele leven. Zonder het te weten blijkt hij in zee te zijn gegaan met een louche compagnon. Hij vindt zijn kantoor verzegeld en ontdekt dat zijn compagnon is gevlucht en hem met de problemen heeft opgezadeld. Ook breekt hij definitief met zijn vriendin, terwijl intussen zijn dochter van huis is weggelopen. Hij voelt zich opgejaagd en vlucht, maar de plotselinge puinhoop van zijn leven maakt op hem ook de indruk van een nauwkeurig ontwerp.
Deze man is Pietro Paladini, de statische held uit Kalme chaos, die wij negen jaar later in een omgekeerde situatie tegenkomen, dolend op zoek naar het gewone leven dat hij plotseling is kwijtgeraakt, of – en dat zal zijn ontdekking zijn – dat hij nooit echt heeft gehad.

Sandro Veronesi (1959) is de belangrijkste Italiaanse auteur van het moment. Hij mocht de Premio Campiello en de Premio Strega in ontvangst nemen, de belangrijkste literaire prijzen van Italië. Zijn werk werd internationaal meermalen bekroond en is in tientallen landen vertaald. In Nederland verschenen van zijn hand onder meer de bestsellers In de ban van mijn vader en Kalme chaos.

Over Kalme chaos:

‘Meesterlijk, want scherpzinnig en onweerstaanbaar grappig door zijn feilloze gevoel voor schijnbaar onbenullige details, beschrijft Veronesi hoe Pietro de kalme chaos, dat wachten op de storm van verdriet die maar niet komt, ondergaat.’ de Volkskrant

‘Een geraffineerde roman over het verschil tussen succes en geluk. Het boek verleidt de lezer tot belangrijke reflecties over de menselijke conditie in het huidige tijdsgewricht, over de onderhuidse spanningen tussen succeseconomie en persoonlijk geluk.’ Trouw

‘Hoogstaande literatuur en pageturner tegelijk, wat wil een mens nog meer?’ Het Parool