Prometheus-auteur Geerten Waling, die samen met hoogleraar Wim Voermans het recent verschenen boek Gemeente in de genen schreef, was afgelopen zondag te gast bij Buitenhof. In de uitzending waar ook Marielys Roos, gemeenteraadslid in Bloemendaal, en Marcelle Hendrickx, wethouder voor D66 in Tilburg, aanzaten, werd er gesproken over gemeentelijke politiek.

Uit het gesprek wordt duidelijk dat er veel zorgen zijn rond het functioneren van de gemeenteraden. Men vraagt zich af: Wat hebben de problemen binnen de gemeenteraden voor gevolgen voor de lokale democratie? Waling maakt zich vooral zorgen over de kloof tussen bestuurders en gemeenteraad. ‘We hebben dat boek geschreven vanuit de zorg dat de democratie op zich best goed gaat, maar dat het eigenlijk een probleem is dat er op die democratie, en dan doelen we op de gemeenteraad, het centrum van de democratie, heel vaak neergekeken wordt.’

De hoogleraar legt ook uit dat er op gemeentelijke bestuurders vaak meer druk wordt uitgeoefend, omdat de landelijke bestuurders het idee hebben dat het binnen de gemeenteraad niet goed gaat. ‘Er wordt gedacht: Het zijn maar een stelletje amateurs, ze zitten goed bestuur in de weg. En dat is een pijnlijke constatering voor de democratie, om te zeggen dat de politiek een goed bestuur in de weg zit. Ik geloof niet dat dat zo is.’

Waling stelt dat gemeenteraadsleden wat hulp nodig hebben om beter te kunnen functioneren. ‘Meer geld, iets meer beloning, veel meer ambtelijke ondersteuning, zorgen dat ze goed getraind worden in hun juridische positie. Ze zijn het hoofd van de gemeente en dat zijn ze vaak vergeten. Dan worden ze geïmponeerd of overladen door bestuurders die het slim spelen.’

Bekijk hier de volledige uitzending van Buitenhof.


Over Gemeente in de genen:

‘Wie dit boek leest kan geen andere conclusie trekken dan dat we het rationele managementdenken achter ons moeten laten en verdere technocratisering van de lokale democratie moeten voorkomen. […] We zijn schatplichtig aan de lokale oorsprong van onze democratie: de gemeente is van burgers.’
Kim Putters, directeur SCP

Democratie begint bij de gemeente. Daar ligt de bron van burgerschap, zeker in Nederland. Hier is de burger al eeuwenlang eigenaar van de lokale democratie. Al vanaf de vroege Middeleeuwen namen lokale gemeenschappen het lot zelf in handen. Samen vormden die ons land uit veen, moeras en water. Centraal bestuur en adel kregen er nooit echt vat op, het lokale zelfbestuur zit ons in de genen.
Tegenwoordig staat de lokale democratie onder druk. We zien een doorgeslagen schaalvergroting, ongekende decentralisering, schurende verhoudingen tussen gemeenteraadsleden en bestuurders, die hun gemeente besturen als bedrijfsmanagers. Maar een gemeente is geen koekjesfabriek. Die is de eigendom van burgers.
Gemeente in de genen levert een originele, leesbare kijk op de wortels van de lokale democratie, haar huidige (dis)functioneren en haar toekomst.

Wim Voermans (1961) is hoogleraar staats- en bestuursrecht, Geerten Waling (1986) is historicus en postdoc onderzoeker op het gebied van politieke legitimiteit. Beiden zijn verbonden aan de Universiteit Leiden.

Ook interessant



Uitgeverij Prometheus standaard afbeelding

Roderik Six in het nieuws met ‘In het wit’

Onlangs bracht schrijver Roderik Six de literaire roman In het wit uit bij Uitgeverij Prometheus. Dit bleef niet onopgemerkt in de media. Roderik Six was afgelopen week te zien in…

Lees verder >
De biografie over Marie Tak van Poortvliet van Jacqueline van Paaschen in de media

De biografie over Marie Tak van Poortvliet van Jacqueline van Paaschen in de media

In juli werd het biografische boek Alles gegeven. Marie Tak van Poortvliet 1871-1936 van Jacqueline van Paaschen uitgegeven bij Uitgeverij Prometheus. Dit werk werd al eerder besproken in Het Parool…

Lees verder >
Interview met Mark Galeotti over ‘Homo Criminalis’ in De Morgen

Interview met Mark Galeotti over ‘Homo Criminalis’ in De Morgen

Er verscheen onlangs een groot interview met maffia-expert en historicus Mark Galeotti in De Morgen over zijn nieuwe boek Homo criminalis. Hierin stelt Galeotti: ‘Georganiseerde misdaad is te vergelijken met…

Lees verder >
Vier sterren in De Standaard voor ‘Het bed met de gouden poot’ van Zigmund Skujins

Vier sterren in De Standaard voor ‘Het bed met de gouden poot’ van Zigmund Skujins

Onlangs werd de Letse roman Het bed met de gouden poot van Zigmund Skujins met vier sterren gerecenseerd door De Standaard. Het bed met de gouden poot werd vertaald door…

Lees verder >
Özcan Akyol te gast in de eerste aflevering van VPRO Zomergasten

Özcan Akyol te gast in de eerste aflevering van VPRO Zomergasten

In de eerste aflevering van Zomergasten 2025, dat zondag live werd uitgezonden, werd Özcan Akyol drie uur lang geïnterviewd door Griet Op de Beeck. Aan de hand van door hem…

Lees verder >
De kikkerkamasutra is genomineerd voor de Natuurboekenprijs 2025!

De kikkerkamasutra is genomineerd voor de Natuurboekenprijs 2025!

Het boek De kikkerkamasutra van bioloog en auteur Kees Moeliker, dat afgelopen jaar werd uitgegeven bij Uitgeverij Prometheus, staat op de longlist van de Natuurboekenprijs 2025! De kikkerkamasutra is een…

Lees verder >
Erik de Lange genomineerd voor de longlist Libris Geschiedenis Prijs 2025

Erik de Lange genomineerd voor de longlist Libris Geschiedenis Prijs 2025

Met trots delen wij dat afgelopen zaterdag is bekendgemaakt dat Erik de Lange, auteur bij Uitgeverij Prometheus, met zijn boek De laatste dagen van Barbarije is genomineerd voor de longlist…

Lees verder >
‘Held in eigen verhaal’ van Iris Enthoven verschenen

‘Held in eigen verhaal’ van Iris Enthoven verschenen

Gisteren werd Held in eigen verhaal van Iris Enthoven feestelijk gelanceerd in de tuin van Prometheus, een bijzonder moment waarop vrienden, familie én helden uit het boek bijeenkwamen om te proosten. Afgelopen…

Lees verder >