Vandaag verscheen een groot artikel in De Groene Amsterdammer over het recent verschenen boek Heuvels van het paradijs van Mineke Schipper. In het boek onderzoekt Schipper mythen en verhalen over mannelijke en vrouwelijke macht en onmacht, over wederzijdse angsten en verlangens, afgunst en woede.

‘Dit boek heeft mij de ogen verder geopend voor mannenangsten,’ schrijft Christien Brinkgreven in het artikel. ‘Mythen geven op een aangenaam onomwonden manier gestalte aan die welig tierende angsten en jaloezieën. Ze geven inzicht in die ondergrondse wereld van krachtige emoties en van de pogingen tot overheersing, indamming en destructie van vrouwen die iets kunnen wat zij, mannen, niet kunnen: baren. Vrouwen moeten beteugeld worden. (…) Schipper noemt talrijke ‘containermetaforen’ van de vrouw als kruik en pot waar de deksel stevig op moet, het slot bewaakt, de sleutel in handen van mannen. Hier is mannelijke controle nodig, anders heerst er chaos. De mannelijke rede tegenover de vrouwelijke woestheid: het zijn oude beelden die nog altijd voortleven, onder de oppervlakte van het moderne leven.’

Het volledige artikel is hier terug te lezen.


Over Heuvels van het paradijs:

Sinds mensenheugenis is het vrouwelijk lichaam begeerd, bewonderd, gebruikt en misbruikt, en de reclame kan niet zonder. Mannen en vrouwen hebben elkaar altijd nodig gehad, maar waarom kregen mannen meer macht dan vrouwen? Antwoorden op die vraag hebben alles te maken met anatomie. Door de eeuwen heen hebben vooral mannelijke vertellers, kunstenaars en geleerden hun licht laten schijnen op lichaamsdelen die ze niet hadden: borsten, baarmoeders en vulva’s. Ook de populaire cultuur is er altijd dol op geweest.

De vrouwelijke sekse heeft, naast menselijk leven en seksuele lust, angsten gebaard: angst voor de magie van tepels, maagdenvlies en menstruatiebloed. Angst voor duistere gangen vol schrikbarende begeerte, waarin het meest kwetsbare mannelijke deel heldhaftig zijn weg moest zoeken. Angst voor afhankelijkheid van moeders en andere vrouwen. Bij wijze van geruststelling heeft de mythologie mannelijke scheppers bedacht en is vrouwen de toegang tot openbare functies vaak ontzegd vanwege hun ‘afwijkende’ anatomie.

Wie zich in deze rijkgeschakeerde erfenis van macht en onmacht verdiept, raakt bevangen door intens medelijden met de mensheid. Dit onthullende (en soms hilarische) werelderfgoed biedt niet alleen helder inzicht in de wereld van vóór #MeToo, maar ook in de manier waarop we, bewust of onbewust, vandaag nog vaak met elkaar omgaan.

 

Mineke Schipper (1938) is emeritus hoogleraar interculturele literatuurwetenschap aan de Universiteit Leiden. Ze schreef tal van boeken op haar vakgebied, en drie romans. Voor haar over de hele wereld vertaalde Trouw nooit een vrouw met grote voeten kreeg zij de Eurekaprijs. Haar vorige boek, Bloot of bedekt. Van niets om het lijf naar strak in het pak, verscheen in 2015.

 

Over Trouw nooit een vrouw met grote voeten:

‘Waardevol, informatief, zorgvuldig en uniek. (…) Wekt evenveel bewondering als verwondering.’ NRC Handelsblad

 

Over Bloot of bedekt:

‘Mineke Schipper heeft een pakkend en veelomvattend boek geschreven over de feiten en fictie van lichaamsbedekking door de eeuwen heen.’ J.M. Coetzee

‘Ongelofelijk genuanceerd, (…) prachtig verteld. (…) Een accuraat en invloedrijk boek.’ The Sunday Guardian

Ook interessant



Uitgeverij Prometheus standaard afbeelding

Erik de Lange genomineerd voor de longlist Libris Geschiedenis Prijs 2025

Met trots delen wij dat afgelopen zaterdag is bekendgemaakt dat Erik de Lange, auteur bij Uitgeverij Prometheus, met zijn boek De laatste dagen van Barbarije is genomineerd voor de longlist…

Lees verder >
‘Held in eigen verhaal’ van Iris Enthoven verschenen

‘Held in eigen verhaal’ van Iris Enthoven verschenen

Gisteren werd Held in eigen verhaal van Iris Enthoven feestelijk gelanceerd in de tuin van Prometheus, een bijzonder moment waarop vrienden, familie én helden uit het boek bijeenkwamen om te proosten. Afgelopen…

Lees verder >
Uitgeverij Prometheus standaard afbeelding

De Groene Amsterdammer en NRC schrijven over ‘De laatste dagen van Barbarije’ van Erik de Lange

Dit weekend verschenen er maar liefst twee recensies over De laatste dagen van Barbarije van Erik de Lange: Esha Guy Hadjadj schreef erover in De Groene Amsterdammer en Bart Funnekotter…

Lees verder >
‘Zwarte september’ van Sandro Veronesi en ‘ReinAard’ van Tom Lanoye in de top drie van HUMO

‘Zwarte september’ van Sandro Veronesi en ‘ReinAard’ van Tom Lanoye in de top drie van HUMO

Op de website van HUMO werden afgelopen weekend de tien beste boeken van 2025 tot nu toe bekendgemaakt. In de top drie pronkten twee, bij Uitgeverij Prometheus uitgegeven, boeken: Zwarte…

Lees verder >
Uitgeverij Prometheus standaard afbeelding

Minidocumentaire over ‘Engelland’ van A.H.J. Dautzenberg uitgezonden bij Omroep Brabant

Woensdag 18 juni werd er een minidocumentaire over de nieuwe roman Engelland van A.H.J. Dautzenberg uitgezonden bij Omroep Brabant. In een klein kwartier neemt Anton Dautzenberg de kijker mee naar…

Lees verder >
‘Schilfers’ van Lenny Peeters besproken in De Standaard der Letteren

‘Schilfers’ van Lenny Peeters besproken in De Standaard der Letteren

In april verscheen Schilfers van Lenny Peeters bij Uitgeverij Prometheus. Niet veel later verscheen er in De Standaard der Letteren een recensie geschreven door Bert van Raemdonck, die het boek…

Lees verder >
Recensie van ‘Een nieuw geluid’ van Gillis Dorleijn & Wiljan van den Akker in de Volkskrant

Recensie van ‘Een nieuw geluid’ van Gillis Dorleijn & Wiljan van den Akker in de Volkskrant

De dichter Sasja Janssen schreef afgelopen zaterdag een recensie over Een nieuw geluid van Gillis Dorleijn & Wiljan van den Akker in de Volkskrant. Ze verbleef ‘met plezier in het…

Lees verder >
Olivier van Beemen wint Brusseprijs 2025 met ‘Ondernemers in het wild’

Olivier van Beemen wint Brusseprijs 2025 met ‘Ondernemers in het wild’

Afgelopen zaterdag heeft onderzoeksjournalist Olivier van Beemen de Brusseprijs gewonnen met zijn boek Ondernemers in het wild. Deze prijs wordt sinds 2006 jaarlijks uitgereikt voor het beste journalistieke boek van…

Lees verder >