Vandaag verscheen een lovend artikel in De Groene Amsterdammer over het nieuwe boek van Sjeng Scheijen, De avant-gardisten. Raymond van den Boogaard noemt het: ‘Een indrukwekkende hommage aan het kunstzinnig en intellectueel potentieel van Rusland’.

Scheijen rekent in De avant-gardisten af met het sprookje dat de Russische revolutie na 1917 artistiek van aard was en dat pas onder Stalin alles wat naar avant-garde en nieuwe kunstvormen zweemde met geweld werd gesmoord:

‘Scheijen laat in zijn indrukwekkend gedocumenteerde en meeslepend geschreven archiefstudie zien dat het anders ligt. Dat in de eerste jaren van de Russische arbeiders- en boerenstaat kunstenaars als Malevitsj, Tatlin, Kandinsky, Chagall, Rodtsjenko, Meyerhold, Chlebnikov, Majakovski en al die andere vertegenwoordigers van de Russische avant-garde gelijk op leken te gaan met de bolsjewistische revolutie, was vanaf het prille begin het resultaat van een gecompliceerd, wederzijds misverstand.’

Scheijen maakt in zijn studie gebruik van uniek bronmateriaal en romantiseert niets. De rijke, genuanceerde en gecompliceerde studie is echter uiterst leesbaar en hoopvol:

‘Scheijen is erin geslaagd uit een veelheid van gegevens een geweldig boek te schrijven, dat niet alleen een nieuw licht werpt op de relatie tussen de avant-garde en de sovjetmacht, maar ook getuigt van de enorme scheppende energie van deze kunstenaars, tegen de klippen op. De avant-gardisten is, behalve een institutionele geschiedenis, ook een hommage aan het kunstzinnig en intellectueel potentieel van Rusland, wanneer het land even niet zucht onder het door een overheid opgelegde juk van conformisme en repressie. Laten we hopen dat er gauw weer zo’n creatieve periode aanbreekt.’

U kunt het hele artikel hier teruglezen.


Over De avant-gardisten:

Rusland, oktober 1917. De bolsjewieken grijpen de macht. Rusland en de wereld zullen nooit meer hetzelfde zijn.

Vijf maanden na de revolutie benoemen de nieuwe machthebbers nu wereldberoemde kunstenaars als Kazimir Malevitsj, Vasili Kandinsky, Vladimir Tatlin en Marc Chagall op hoge ambtelijke posten in het zojuist gevormde ‘Volkscommissariaat van Verlichting’. Deze ‘avant-gardisten’ willen de straten en de pleinen, het onderwijs en uiteindelijk de mens zelf opnieuw vormgeven. De verbeelding aan de macht!

Maar de bolsjewieken hebben eigenlijk geen idee wie die door hen aangestelde hemelbestormers en dromers zijn, en de kunstenaars zelf zijn politiek volkomen naïef.

Al snel valt de coalitie tussen bolsjewieken en avant-gardisten uit elkaar. Terwijl de reputatie van deze radicale kunstenaars in Europa groeit, worden zij in de nieuwe Sovjetstaat gemarginaliseerd en onderdrukt. Sommigen emigreren naar Europa, anderen blijven en zinken langzaam weg in het moeras van Stalins terreurstaat.

De avant-gardisten is het eerste boek waarin deze verbijsterende geschiedenis in zijn geheel is beschreven. Gebruikmakend van een ongehoorde hoeveelheid dagboekfragmenten, brieven, memoires en belangrijke nieuwe archiefvondsten, brengt Sjeng Scheijen de dramatische, soms hartverscheurende verhalen van deze kunstenaars weergaloos tot leven.

Sjeng Scheijen (1972) is slavist en specialist Russische kunst van de vroege twintigste eeuw. Zijn biografie van Sergej Diaghilev werd wereldwijd geprezen, en belandde op de eindejaarslijsten van beste boeken van The New York TimesThe New Yorker en The Sunday Times.

 

Ook interessant



Maak kans op een stedentrip naar Kopenhagen bij aankoop laatste deel Serie Q ‘Eén raam, geen sleutel’ van Jussi Adler-Olsen

Maak kans op een stedentrip naar Kopenhagen bij aankoop laatste deel Serie Q ‘Eén raam, geen sleutel’ van Jussi Adler-Olsen

Onlangs verscheen de vertaling van het laatste deel van de populaire thrillerreeks Serie Q van Jussi Adler-Olsen. Eén raam, geen sleutel is het tiende deel in de reeks die draait…

Lees verder >
Tom Lanoye uitgebreid in de media naar aanleiding van première ‘Lady+Lord MacBeth’

Tom Lanoye uitgebreid in de media naar aanleiding van première ‘Lady+Lord MacBeth’

Tom Lanoye was afgelopen week uitgebreid in het nieuws naar aanleiding van zijn bekroning met de Prijs der Nederlandse Letteren. Dit nieuws volgde kort op de verschijning van Lanoyes nieuwste…

Lees verder >
‘Toneelspelen’ van Sarah Neutkens besproken in ‘Trouw’ en ‘Het Parool’

‘Toneelspelen’ van Sarah Neutkens besproken in ‘Trouw’ en ‘Het Parool’

De nieuwste roman van schrijfster Sarah Neutkens is afgelopen weekend meermaals besproken in de media. Neutkens’ onconventionele manier van schrijven viel in de smaak bij Trouw en Het Parool. Zo…

Lees verder >
Joke Hermsen, Marian Donner en Miriam Rasch op longlist Hypatiaprijs 2024

Joke Hermsen, Marian Donner en Miriam Rasch op longlist Hypatiaprijs 2024

Afgelopen week werd de longlist van de Hypatiaprijs 2024 bekendgemaakt. Maar liefst drie titels die verschenen bij Prometheus maken kans op de tweejaarlijkse prijs. Onder een andere hemel van Joke…

Lees verder >
Uitgeverij Prometheus standaard afbeelding

Maral Noshad Sharifi ontvangt Herman Wekkerprijs 2024

Vandaag werd in de Volkskrant bekend dat Maral Noshad Sharifi dit jaar de tweejaarlijkse Herman Wekkerprijs ontvangt. De prijs wordt om het jaar uitgereikt aan een journalist of presentator die…

Lees verder >
Groot interview met Connie Palmen in Volkskrant Magazine naar aanleiding van première toneelbewerking ‘De wetten’

Groot interview met Connie Palmen in Volkskrant Magazine naar aanleiding van première toneelbewerking ‘De wetten’

Op 10 maart ging De wetten in première bij het Internationaal Theater Amsterdam. De voorstelling onder regie van Eline Arbo is een toneelbewerking van het gelijknamige literaire debuut van Connie…

Lees verder >
‘Doe zelf normaal’ van Maxim Februari op shortlist Socratesbeker 2024

‘Doe zelf normaal’ van Maxim Februari op shortlist Socratesbeker 2024

Vandaag werd de shortlist van de Socratesbeker 2024 bekendgemaakt. De jury nomineerde o.a. Doe zelf normaal van Maxim Februari voor de prijs, die elk jaar wordt uitgereikt aan het beste…

Lees verder >
Tom Lanoye bekroond met Prijs der Nederlandse Letteren 2024

Tom Lanoye bekroond met Prijs der Nederlandse Letteren 2024

Tom Lanoye ontvangt dit jaar de Prijs der Nederlandse Letteren. De Prijs der Nederlandse Letteren wordt eens per drie jaar toegekend aan een auteur van wie het werk een prominente…

Lees verder >