‘De grote weigering’ van Marian Donner besproken in Knack

De grote weigering van Marian Donner verscheen deze week in de rubriek ‘Veelbelovend op papier’ van het Belgische weekblad Knack. Marian Donner reflecteert op de vraag die filosoof Herbert Marcuse zichzelf stelde: Hoe kan het dat wij, gewone burgers, ons schikken naar een systeem waarvan we wéten dat het mens, dier en aarde uitput? In De grote weigering zet Donner zijn zoektocht voort.

Recensent Marnix Verplancke is enthousiast: ‘In De grote weigering is Donner scherp en betoont ze zich een soort Slavoj Zizek van de Lage Landen, die van de ene post-moderne filosoof zonder de minste hapering overspringt naar de andere hedendaagse sf-film’.

Donner pleit in De grote weigering ervoor ‘het afwijkende, vreemde en ambivalente te omarmen’, aldus Verplancke.

U kunt de bespreking hier lezen.

Over De grote weigering:

Voor de filosoof Herbert Marcuse draaide alles om vrijheid. De vrijheid om jezelf te ontwikkelen, om te falen, om af te wijken van de norm. Wat hij echter zag was een systeem, door hem ‘het technologisch productieapparaat’ genoemd, dat ons steeds meer reduceert tot raderen in de machine. Het apparaat jaagt op, geeft nooit rust, dwingt tot meer productiviteit, meer efficiëntie en heeft vrijheid gereduceerd tot de vrijheid om te produceren en te consumeren.
Hoe kan het dat de moderne mens zich schikt naar een systeem waarvan hij weet dat het mens, dier en aarde uitput? Is de vrijheid waar Marcuse naar verlangde nog te vinden? Is er een andere wereld denkbaar dan die waarin wij leven? Aan de hand van Marcuses beroemdste werk, De eendimensionale mens, zoekt Marian Donner naar een uitweg. Van de klimaatcrisis, via miljardairs die dromen van Mars, tot aan hippies, complotdenkers, algoritmen en kwantummechanica, ontleedt ze de krankzinnigheid van dit tijdsgewricht, om zo te komen tot wat Marcuse ‘waarlijk redelijk gedrag’ noemde – ‘namelijk de weigering mee te doen en de poging de omstandigheden teniet te doen die de krankzinnigheid veroorzaken’.

Bestel een exemplaar via onze webshop.

Marian Donner schrijft onder meer voor De Groene Amsterdammer. Ze publiceerde eerder twee romans en het pamflet Zelfverwoestingsboek, waarvan de rechten aan vijf landen werden verkocht.