Herman Pleij te gast bij DWDD

Herman Pleij, emeritus hoogleraar middeleeuwse letterkunde, was gisteravond te gast bij De Wereld Draait Door om te praten over zijn nieuwe boek Oefeningen in genot. In de uitzending vertelt Herman bevlogen over de lossere seksuele moraal die ontstaat aan het eind van de Middeleeuwen, en de gedichten en teksten die deze vrijwording van seksualiteit beschrijven. Hij klimt uiteindelijk op tafel om een aantal regels voor te dragen van de obsceniteiten en pikanterieën van topauteurs van die tijd.

U bekijkt het hele fragment hier.

Over Oefeningen in genot:

Eeuwenlang hield de kerk het lichaam gevangen. Het huwelijk diende voor de voortplanting en het dempen van lusten. Genot was uit den boze. Maar beschikte het lichaam niet over een seksuele uitrusting die vanzelf genot ontstak? En vormde het sensuele Hooglied niet de handleiding daarvoor? Aards genieten mocht van de Bijbel. In de late Middeleeuwen was literatuur het aangewezen proefstation voor rechtvaardigingen daarvan. Eerst projecteerde men onder het mom van morele verontwaardiging woeste seks op karikaturale boeren. Maar rond 1500 schiepen rederijkers een moderne literatuur die genotvolle seks ronduit verheerlijkte. Het is bijna schokkend om te lezen hoe deze vrijwel onbekende teksten gedetailleerde vuilbekkerij in artistieke vormen weten te gieten. De seksuele vrijwording leerde ook dat aanranden en verkrachten tot de hogere minnekunst behoorden. Was dat niet wat vrouwen eigenlijk wilden? Daarop volgde een repressie in de zestiende eeuw. De katholieke kerk verbood uitbeeldingen van Maria’s blote borst, de Hervorming dwong genot weer in het gelid van de voortplanting en verkrachting werd serieus vervolgd. Verlopen alle seksuele revoluties dan op dezelfde manier?

Herman Pleij (1943), emeritus hoogleraar middeleeuwse letterkunde aan de Universiteit van Amsterdam, houdt zich vooral bezig met de cultuurhistorische betekenis van literatuur, de ontwikkeling van een burgermoraal en van Nederlandse identiteiten in het algemeen.