Veel media aandacht voor ‘Het grote gevecht’ van Jeroen Smit

Het grote gevecht, het nieuwe boek van Jeroen Smit, verschijnt vandaag, wat niet onopgemerkt is gebleven door de Nederlandse pers. Zo sprak de Volkskrant met de auteur over het wonderbaarlijke verhaal van voormalig Unilever topman Paul Polman. Het grote gevecht gaat volgens Smit zelf over: ‘De strijd tussen het goede en het geld (…) Polman vindt dat de grote bedrijven het voortouw moeten nemen voor meer duurzaamheid en minder armoede in de wereld. Dan komt de kredietcrisis en wordt hij de baas van Unilever. Door die combinatie kan hij zijn verhaal kwijt.’

Smit sprak de afgelopen twee jaar met 166 betrokken, en heeft zo perfect kunnen reconstrueren waar het mis ging voor Paul Polman: ‘Polman denk dat 2016 het jaar van de duurzame doorbraak gaat worden, met zijn werk met Unilever, met het Klimaatakkoord van Parijs. Hij gelooft dat er een wereldwijde CO2- belasting komt. Maar de wereld neemt dat jaar een andere afslag, met de Brexit en de verkiezing van Donald Trump. Overal, ook in Nederland, ontstaat een tegenreactie tegen de globalisten. 2016 is het jaar waarin alles keert. En Polman verliest.’

Ook in het NRC Handelsblad wordt het boek besproken en beloond met vier ballen. Joost Pijpker prijst hoe Smit het verhaal vertelt als een alwetende verteller – ‘op een vlotte en tegelijkertijd uiterst gedetailleerde wijze’ – en Polmans missie ontroerend beschrijft: ‘Polman ziet ook dat hij in een organisatie als Unilever pas écht het verschil kan maken. En de drang om het goede te doen, de planeet te redden, wordt steeds sterker. Door omzet en winst wil Polman zich niet langer laten leiden (…) Het vuur waarmee Polman dat gevecht in die eerste jaren aangaat, is ontroerend beschreven. Hij heeft zijn roeping gevonden, nu wil hij ook collega’s daarbij helpen.’

Koos Schwartz in Trouw roemt tevens het boek en het ontroerende einde van Polmans missie bij Unilever: ‘Polmans betekenis? Financieel deed Unilever het onder hem vrij goed. Het concern verduurzaamde, maar zal veel doelen uit het Sustainable Living Plan niet halen. Opvolger Alan Jope lijkt een man van ‘eerst geld verdienen en dan het goede’, een Polman-light. Zelf gaat Polman door met zijn strijd, nu buiten Unilever.’

RTL Z haakt vooral in op de nieuwswaarde van het boek en de manier waarop Heinz topmannen Paul Polman paaide met enorme bedragen. ‘De beoogde kopers staan echter bekend als keiharde kapitalisten, die bedrijven leegknijpen en de winsten in hun zakken steken. Dat staat haaks op de uitgangspunten van Polman, die zich sinds zijn aantreden als topman van Unilever in 2009 heeft laten kennen als een ‘duurzaamheidsevangelist’.’ Maar ondanks alle scepsis blijft de unieke visie van Polman tot het eind, en ondanks alle tegenwerkingen, overeind:

‘Als Polman eind 2018 afscheid neemt van Unilever, staat het bedrijf als een huis. Beleggers hebben hun aandelen onder zijn leiding 270 procent meer waard zien worden. Lang niet alle duurzaamheidsdoelstellingen zijn gehaald, maar er zijn wel flinke vorderingen gemaakt. Door de laatste twee turbulente jaren vertrekt Polman echter toch een beetje op een nare manier. Veelzeggend is Smits constatering dat er met zijn Schotse opvolger Alan Jope weer een ‘gewone’ ceo aan het roer is komen te staan, die zich vooral richt op het zoveel mogelijk verkopen van Dove-zeep en Magnum-ijsjes.’

U leest het interview in de Volkskrant hier terug. De recensie in het NRC leest u hier, in Trouw hier, het RTL Z hier.

Over Het grote gevecht:

Februari 2017 mislukt de poging van Kraft Heinz om voor 135 miljard euro Unilever te kopen. Een bedrijf dat stelt op de wereld te zijn om geld te verdienen heeft volgens Paul Polman geen bestaansrecht. De ceo van Unilever weigert voor een paar miljardairs te werken. Bedrijven moeten een force for good zijn, werken voor de miljarden mensen die niks hebben.
Overheden en goededoelenorganisaties dragen Polman op handen, maar het vertrouwen van analisten en beleggers is dun. Dat goede is nauwelijks in hun rekensommen te vangen. De beloofde verkoopverdubbeling van Dove en Magnum wel. Maar hoe duurzaam is dat?
Zijn poging om Unilever een veilige Nederlandse haven binnen te loodsen, zo de Brexit te ontvluchten en bescherming tegen op snelle winst gerichte aandeelhouders te zoeken, loopt uit op een drama. Balancerend tussen het geld en het goede loopt Polman, meer ‘priester’ dan ceo, te ver voor de troepen uit.
De wereld snakt naar een bedrijfsleven dat zich over de grote vraagstukken van deze tijd, zoals het veranderende klimaat, ontfermt. Het Grote Gevecht laat op meeslepende wijze zien dat we daarvoor allemaal een grote draai moeten maken. Zo kan de ziel van het kapitalisme worden gered.

 Jeroen Smit (1963), bedrijfskundige en voormalig hoogleraar journalistiek, doet al dertig jaar onderzoek naar leiderschap in het bedrijfsleven. Van zijn boeken over Ahold (Het drama Ahold, 2004) en abn Amro (De prooi, 2008) werden meer dan 350.000 exemplaren verkocht. Ze werden bekroond als ‘Managementboek van het Jaar’, ‘Journalistieke boek van het jaar’, ‘Beste onderzoeksjournalistiek’. Van De prooi werden een toneelstuk en een tv-serie gemaakt. Smit ontving de Machiavelliprijs, omdat hij de oorzaken van de economische crisis voor een breed publiek toegankelijk wist te maken.

Over De prooi. Blinde trots breekt ABN-Amro:

‘De prooi leest als een whodunit (…) unputdownable.’

NRC Handelsblad

‘Blinde trots brak de bank. Maar het is Jeroen Smit gelukt om al de betrokken bankiers diezelfde blinde trots te laten afleggen en mee te laten werken aan zijn realistische reconstructie. Dat vereist een uitzonderlijk journalistiek talent. De Chinese muur van ontoegankelijkheid die banken tot voor kort om zich heen opwierpen is door Jeroen Smit op een gedetailleerde en briljante wijze geslecht. Het resultaat is een boek waarvan de betekenis ver uitstijgt boven het eigenlijke onderwerp.’

Juryrapport Machiavelliprijs 2009