De moeder de vrouw is het thema van de Boekenweek 2019. Onlangs verscheen het schitterende boek Moederskinderen van Jan Fontijn. In De Groene Amsterdammer schreef recensent Christiaan Weijts dat het thema het sterkst naar voren komt in het nieuwe boek van Jan Fontijn.

In Moederskinderen gaat Fontijn op zoek naar de wijze waarop een aantal prominente mannelijke schrijvers de band met hun moeder hebben beleefd en beschreven. Dat klinkt strak filosofisch, maar Weijts prijst de losse aanpak van Fontijn:

‘In alle schrijvers en denkers die hij te berde brengt, vooral historische, is er iets afwijkends aan de moederrelatie. Er zijn er met dode moeders, met spoorslags verdwenen moeders, met ontbrekende of verdwenen vaders, of zonen die verstoken zijn van moederliefde. Dat klinkt systematischer dan het is, want ondanks het consciëntieuze is dit werk juist heel vrij en los gecomponeerd.’

Ondanks alle grote auteurs en ideeën die Fontijn aanhaalt, blijft Moederskinderen een erg persoonlijk verhaal:

‘Maar je blijft overal voelen dat er iets op het spel staat, dat dit niet zomaar een literair-historische studie is. Heel sober meldt hij op de laatste pagina dat hij vijf jaar lang vijf dagen op de divan van de psychoanalyse lag, maar dat hij uiteindelijk meer troost en inzicht vond in de twee jaar dat hij aan dit boek werkte. Ruim vóór de CPNB het thema bekendmaakte. Dat lees je er dan ook in gunstige zin aan af.’

U kunt het hele artikel in De Groene Amsterdammer hier teruglezen.


Over Moederskinderen:

Het was voor Jan Fontijn een schok van herkenning toen hij Stendhals emotionele beschrijving las over de dood van diens moeder. Het herinnerde hem aan de nauwe band die hij als kind met zijn eigen moeder had en hoe die band door haar verschrikkelijke dood werd verbroken.

Deze lees- en levenservaring was voor Fontijn aanleiding op zoek te gaan naar de wijze waarop een aantal prominente mannelijke schrijvers de band met hun moeder hebben beleefd en beschreven. Helder en beknopt weet hij de hoogte- en dieptepunten van de moeder-zoonrelatie te beschrijven. Zo komen in Moederskinderen buitenlandse auteurs als Paul Léautaud, Michel Houellebecq, Charles Baudelaire, Rainer Maria Rilke, Friedrich Nietzsche, Marcel Proust en André Gide aan bod. Maar ook Nederlandstalige auteurs zijn met Gerard Reve, Herman Gorter, Jan Hanlo, Martinus Nijhoff, Frederik van Eeden, Lodewijk van Deyssel en de Belgische Maurice Gilliams goed vertegenwoordigd.

‘Moederskinderen’ noemt hij die door hem gekozen schrijvers, omdat de moederliefde of het intens verlangen daarnaar zo dominant in hun leven en werk aanwezig is. Hun relatie met hun moeder is vaak ontroerend en navrant en is voor Jan Fontijn meer dan eens aanleiding om die te verbinden met zijn eigen relatie met zijn moeder.

Er zijn ook schrijvers die hun moeder nooit gekend hebben en leden onder dat gemis. Het boek sluit af met een korte schets van de wijze waarop psychiaters H.C. Halberstadt-Freud, Sigmund Freud en Georg Groddeck de relatie tussen moeder en zoon beschouwden.

Jan Fontijn (1936) is neerlandicus en literatuurwetenschapper. Hij is de biograaf van Frederik van Eeden. Tot zijn omvangrijke oeuvre behoort onder andere Opgebouwd uit hetzelfde. Broers en zusters in de literatuur.

 

Ook interessant



Maak kans op een stedentrip naar Kopenhagen bij aankoop laatste deel Serie Q ‘Eén raam, geen sleutel’ van Jussi Adler-Olsen

Maak kans op een stedentrip naar Kopenhagen bij aankoop laatste deel Serie Q ‘Eén raam, geen sleutel’ van Jussi Adler-Olsen

Onlangs verscheen de vertaling van het laatste deel van de populaire thrillerreeks Serie Q van Jussi Adler-Olsen. Eén raam, geen sleutel is het tiende deel in de reeks die draait…

Lees verder >
Tom Lanoye uitgebreid in de media naar aanleiding van première ‘Lady+Lord MacBeth’

Tom Lanoye uitgebreid in de media naar aanleiding van première ‘Lady+Lord MacBeth’

Tom Lanoye was afgelopen week uitgebreid in het nieuws naar aanleiding van zijn bekroning met de Prijs der Nederlandse Letteren. Dit nieuws volgde kort op de verschijning van Lanoyes nieuwste…

Lees verder >
‘Toneelspelen’ van Sarah Neutkens besproken in ‘Trouw’ en ‘Het Parool’

‘Toneelspelen’ van Sarah Neutkens besproken in ‘Trouw’ en ‘Het Parool’

De nieuwste roman van schrijfster Sarah Neutkens is afgelopen weekend meermaals besproken in de media. Neutkens’ onconventionele manier van schrijven viel in de smaak bij Trouw en Het Parool. Zo…

Lees verder >
Joke Hermsen, Marian Donner en Miriam Rasch op longlist Hypatiaprijs 2024

Joke Hermsen, Marian Donner en Miriam Rasch op longlist Hypatiaprijs 2024

Afgelopen week werd de longlist van de Hypatiaprijs 2024 bekendgemaakt. Maar liefst drie titels die verschenen bij Prometheus maken kans op de tweejaarlijkse prijs. Onder een andere hemel van Joke…

Lees verder >
Uitgeverij Prometheus standaard afbeelding

Maral Noshad Sharifi ontvangt Herman Wekkerprijs 2024

Vandaag werd in de Volkskrant bekend dat Maral Noshad Sharifi dit jaar de tweejaarlijkse Herman Wekkerprijs ontvangt. De prijs wordt om het jaar uitgereikt aan een journalist of presentator die…

Lees verder >
Groot interview met Connie Palmen in Volkskrant Magazine naar aanleiding van première toneelbewerking ‘De wetten’

Groot interview met Connie Palmen in Volkskrant Magazine naar aanleiding van première toneelbewerking ‘De wetten’

Op 10 maart ging De wetten in première bij het Internationaal Theater Amsterdam. De voorstelling onder regie van Eline Arbo is een toneelbewerking van het gelijknamige literaire debuut van Connie…

Lees verder >
‘Doe zelf normaal’ van Maxim Februari op shortlist Socratesbeker 2024

‘Doe zelf normaal’ van Maxim Februari op shortlist Socratesbeker 2024

Vandaag werd de shortlist van de Socratesbeker 2024 bekendgemaakt. De jury nomineerde o.a. Doe zelf normaal van Maxim Februari voor de prijs, die elk jaar wordt uitgereikt aan het beste…

Lees verder >
Tom Lanoye bekroond met Prijs der Nederlandse Letteren 2024

Tom Lanoye bekroond met Prijs der Nederlandse Letteren 2024

Tom Lanoye ontvangt dit jaar de Prijs der Nederlandse Letteren. De Prijs der Nederlandse Letteren wordt eens per drie jaar toegekend aan een auteur van wie het werk een prominente…

Lees verder >