Op 15 januari was Paul Verhaeghe bij De Balie om zijn boek Over normaliteit en andere afwijkingen te presenteren. Als je het handboek van de psychiatrie, het diagnostisch en statistisch handboek voor psychische stoornissen (DSM), zou raadplegen voor iedere Nederlander dan voldoet 42 procent aan de criteria van een ‘psychische stoornis’. Diagnoses en mentale stoornissen zijn niet meer weg te denken uit onze maatschappij. De vraag die rest is: bestaat normaliteit eigenlijk nog wel?

Paul Verhaeghe ging deze avond in gesprek met Jim van Os, hoogleraar in de psychiatrie, Jan-Jaap van Peperstraten, pastoor in Alkmaar en Mevrouw Tamara, muzikant.

Bekijk het programma hier terug.


Over Over normaliteit:

Zodra er een ‘verwarde persoon’ in het nieuws opduikt, staat een leger aan journalisten en deskundigen klaar om hem psychologisch te duiden. Maar gaat het de tv-psychologen en -psychiaters om de verwarde of om de ‘gewone’ mens? Waar komt de angst voor het abnormale en irrationele vandaan? Vrezen we de ander, of maakt het ons onzeker over hoe normaal we zelf eigenlijk zijn?

In Geschiedenis van de waanzin (1961) wijst de Franse filosoof Michel Foucault de zeventiende en achttiende eeuw aan als het begin van de systematische bestudering van de waanzin. Het denken over de mens werd een denken in termen van redelijkheid versus psychiatrische ziektes.

Paul Verhaeghe herleest Foucault en onderzoekt de hedendaagse kijk op waanzin. Hoewel de psychiatrie en psychologie zich de afgelopen eeuw een wetenschappelijke houding hebben aangemeten, ziet Verhaeghe vooral overblijfselen van de zeventiende-eeuwse benadering van afwijkend gedrag. Diagnoses berusten nog altijd op sociale normen en nattevingerwerk en zowel psychiatrische als psychotherapeutische behandelingen werken disciplinerend, wat bovendien ontkend wordt. De psychiatrie en de klinische psychologie weigeren hun maatschappelijke rol op zich te nemen. Intussen blijft het aantal diagnoses en recepten voor psychofarmaca stijgen, want normaliteit is binnen handbereik, toch? Het is dringend tijd voor een andere aanpak.

Paul Verhaeghe is hoogleraar psychodiagnostiek aan de Universiteit Gent. Hij schreef onder meer de succesvolle boeken Het einde van de psychotherapie (2009), Identiteit (2012), Autoriteit (2015) en Intimiteit (2018).

Ook interessant



Karin Amatmoekrim en Roelof van Gelder op de shortlist voor de Nederlandse Biografieprijs

Karin Amatmoekrim en Roelof van Gelder op de shortlist voor de Nederlandse Biografieprijs

Vandaag is de shortlist van de Nederlandse Biografieprijs 2024 bekendgemaakt. Zowel Karin Amatmoekrim met In wat voor land leef ik eigenlijk?Anil Ramdas, onmogelijk kosmopoliet als Roelof van Gelder met De…

Lees verder >
**** voor ‘Hoop en bestemming’ van Natt och Dag in De Standaard

**** voor ‘Hoop en bestemming’ van Natt och Dag in De Standaard

Onlangs verscheen de nieuwe historische roman Hoop en bestemming van de Zweedse auteur Niklas Natt och Dag, over de beruchtste moord in de Zweedse geschiedenis, gepleegd door een voorvader van…

Lees verder >
Recensie ‘Museum van de Zilveren Eeuw’ in Trouw

Recensie ‘Museum van de Zilveren Eeuw’ in Trouw

Onlangs verscheen de nieuwe roman van Ernst Timmer, Museum van de Zilveren Eeuw, een fictief verhaal geïnspireerd door het grote plan voor een Nationaal Historisch museum. Gerwin van der Werf…

Lees verder >
Positieve recensies voor ‘Het compromis van Long Island’ van Brodesser-Akner

Positieve recensies voor ‘Het compromis van Long Island’ van Brodesser-Akner

De Amerikaanse Taffy Brodesser-Akner debuteerde in 2020 met haar succesvolle Fleishman zit in de problemen. Onlangs verscheen haar nieuwe roman Het compromis van Long Island, een roman over de Joods-Amerikaanse…

Lees verder >
Karin Amatmoekrim op Longlist Boekenbon Literatuurprijs 2024

Karin Amatmoekrim op Longlist Boekenbon Literatuurprijs 2024

In wat voor land leef ik eigenlijk van Karin Amatmoekrim staat op de longlist van de Boekenbon Literatuurprijs 2024. Deze prijs is de bekroning van het beste Nederlandstalige boek van…

Lees verder >
Esther van Fenema te gast bij Dit is Tijs en Nooit Meer Slapen

Esther van Fenema te gast bij Dit is Tijs en Nooit Meer Slapen

Deze week verschijnt De mentale schijf van vijf van psychiater Esther van Fenema. Een boek over mentale gezondheid, vol praktische inzichten om je mentale gesteldheid te verbeteren. Afgelopen zondag was…

Lees verder >
Vijf sterren in De Standaard voor ‘BLACK-OUT’ van P.F. Thomése

Vijf sterren in De Standaard voor ‘BLACK-OUT’ van P.F. Thomése

Afgelopen dinsdag verscheen BLACK-OUT, de nieuwe roman van P.F. Thomése. Carl De Strycker las het werk namens De Standaard. ‘Thomése schrijft bijzonder invoelend, genuanceerd en met een uitzonderlijk doorzicht in…

Lees verder >
Longlist De Nederlandse Biografieprijs 2024 bekendgemaakt

Longlist De Nederlandse Biografieprijs 2024 bekendgemaakt

Afgelopen maandag 26 augustus is de longlist van De Nederlandse Biografieprijs 2024 bekendgemaakt. Dit jaar zijn er twaalf nominaties in plaats van de gebruikelijke tien. Vier schrijvers van Uitgeverij Prometheus…

Lees verder >