Pieter van Os praat over ‘Liever dier dan mens’ bij MAX Nieuwsweekend
Liever dier dan mens is een onwaarschijnlijk overlevingsverhaal over een orthodox-joodse vrouw die wist te ontkomen aan de machtige hand van de Duitsers geschreven door Pieter van Os. Naar aanleiding van het verschijnen van het mooie boek – dat gelauwerd werd door niemand minder dan Geert Mak – werd de journalist uitgenodigd om het een en ander te vertellen over de hoofdpersoon van het waargebeurde verhaal en zijn nauwgezette onderzoek van de afgelopen vier jaar. Het fragment met de enthousiaste Pieter van Os kunt u hier luisteren.
Een familie van fanatieke nazi’s hield van haar als van een eigen dochter. Zelf werd ze verliefd op een Duitse ingenieur met een speldje van Hitlers partij in het knoopsgat van zijn revers. Anni Gmitruk, Volksduitse uit oostelijk Polen, vertelde niemand wie ze werkelijk was: Mala Rivka Kizel, een joods meisje uit een groot orthodox gezin in Warschau.
Terwijl haar familie werd omgebracht, wist Mala door een mix van veerkracht, taalgevoel, geluk en charme te ontkomen aan Duitse soldaten, een Oekraïense verrader en de hooivork van een antisemitische boer. Via Israël belandde ze uiteindelijk in Amstelveen, waar ze nog altijd woont.
Liever dier dan mens is de zoektocht naar het onwaarschijnlijke overlevingsverhaal van een uitzonderlijke vrouw. Met haar herinneringen ging Pieter van Os op een reis door Europa en drong diep door in de altijd weer terugkerende obsessie met identiteit, nationaliteit en volksaard.
Pieter van Os schrijft voor NRC Handelsblad en De Groene Amsterdammer. Hij publiceerde onder meer de boeken Nederland op scherp, Vader en zoon krijgen de geest (met Henk van Os), en Wij begrijpen elkaar uitstekend, over zijn jaren als parlementair journalist. Hij woont tegenwoordig in Tirana, Albanië.
Over Liever dier dan mens:
‘Ik kon niet ophouden met lezen. Een verpletterend boek.’
Geert Mak
‘Geweldig boek.’
Marcel van Roosmalen
‘Dit is een erg goed boek. Niet alleen een spannend verhaal van een holocaust-overlevende, maar ook een boeiende reflectie op wat geschiedschrijving is en hoe een mens zich verhoudt tot zijn identiteit.’
Bart Funnekotter, NRC Handelsblad
‘Van Os doet iets knaps. Hij kiest een journalistieke aanpak. Het levert een prachtig boek op.’
Laura van Baars, Trouw
‘Pieter van Os tilt het boek ver uit boven veel andere overlevingsverhalen.’
Nell Westerlaken, de Volkskrant
‘Een adembenemende zoektocht naar antwoorden en moraliteit – die er bijna niet zijn. Wát een boek.’
Roxane van Iperen, schrijver van onder meer ’t Hooge Nest
