Shortlist Boerhaave Biografie Prijs bekendgemaakt
Drie titels van Uitgeverij Prometheus zijn genomineerd voor de Boerhaave Biografie Prijs:
- Thorbecke wil het van Remieg Aerts
- Lorentz, gevierd fysicus, geboren verzoener van Frits Berends en Dirk van Delft
- De zeven levens van Abraham Kuyper van Johan Snel
De Boerhaave Biografie Prijs is een initiatief van de Koninklijke Hollandsche Maatschappij der Wetenschappen en Rijksmuseum Boerhaave en sluit aan bij het toegenomen belang van het genre ‘biografie’ in de wetenschapsgeschiedenis. De winnende auteur wordt op 5 november bekendgemaakt.
U bekijkt hier de volledige shortlist.
Over Thorbecke wil het:
Johan Rudolf Thorbecke (1798-1872) geldt als architect van de grondwet, de Nederlandse staatsinrichting en de parlementaire democratie. Hij wordt nog steeds aangeroepen in actuele politieke kwesties. Hij is de enige Nederlandse politicus met standbeelden in drie verschillende steden.
Wie was Thorbecke? Als halve Duitser en lutheraan uit een berooide Zwolse familie maakte hij in zijn eerste vijftig jaar een wetenschappelijke carrière, als classicus, filosoof, historicus en jurist.
Pas daarna ging hij in de politiek. Van 1848 tot 1872 legde hij als grondwetgever, Tweede Kamerlid en premier van drie kabinetten zijn wil op aan de Nederlandse politiek. Hij brak de macht van het bestuurlijke ancien régime en opende de weg naar modernisering.
Als compromisloze figuur tussen ‘karnemelkmannen’ was hij de eerste politicus die het land in kampen van vereerders en haters verdeelde. ‘Populair is alleen hij, die met zijn volk de fouten deelt.’
Hij gaf vorm aan de rechtsstaat, de parlementaire politiek, de constitutionele monarchie en de scheiding van kerk en staat. Hij richtte Nederland in.
Voor zijn vrienden, vrouw en kinderen bleef hij altijd: Thorbecke. Maar zijn huwelijk met zijn ‘Madonnaatje’ Adelheid Solger is een van de tederste romances van de negentiende eeuw geweest.
Met de jaren is Thorbecke een mythische figuur geworden, een monument. In de eerste volledige biografie sinds jaren brengt Remieg Aerts deze intrigerende staatsman tot leven, in een breed panorama van de politiek, wetenschap en cultuur van de negentiende eeuw. Voor onze tijd bepaalt hij opnieuw de ware betekenis van THORBECKE.
Remieg Aerts (1957) is hoogleraar Nederlandse geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en Politieke geschiedenis aan de Radboud Universiteit. Hij schreef eerder het viermaal bekroonde De letterheren (1997) en boeken over Amsterdam in de negentiende eeuw (2006) en Het aanzien van de politiek (2009). Hij is coauteur van Omstreden democratie (2013), Land van kleine gebaren (2013) en In dit Huis. Twee eeuwen Tweede Kamer (2015).
Over Lorentz, gevierd fysicus, geboren verzoener:
Hendrik Antoon Lorentz (1853-1928) is, samen met Christiaan Huygens, Nederlands grootste natuurkundige. Geboren in Arnhem, waar hij in splendid isolation het elektron bedacht, werd hij op 24-jarige leeftijd hoogleraar theoretische natuurkunde in Leiden. Na zijn Nobelprijs van 1902 groeide Lorentz uit tot internationale coryfee. Zijn elektronentheorie stond op gelijke hoogte met Einsteins relativiteitstheorie. Met zijn diepe inzicht, innemende karakter, tact en talenkennis was Lorentz de ideale voorzitter van de wereldberoemde Solvay Raden in Brussel. Diezelfde gaven benutte hij in en na de Eerste Wereldoorlog als onvermoeibaar verzoener. Lorentz, begenadigd popularisator, was getuige van de revolutionaire overgang van klassieke naar moderne natuurkunde. Als voorzitter van de Zuiderzeecommissie rekende hij persoonlijk de loop van de Afsluitdijk uit. En in de internationale commissie voor intellectuele samenwerking, de voorloper van Unesco, diende hij de wereldvrede.
Lorentz. Gevierd fysicus, geboren verzoener brengt een groots en rijk leven – ‘een kunstwerk’, vond Einstein – op toegankelijke wijze in beeld. Een leven dat eindigde met een meer dan indrukwekkende uitvaart in Haarlem, als ware het een staatsbegrafenis.
Frits Berends (1938) is emeritus hoogleraar theoretische natuurkunde in Leiden, heeft diverse publicaties over Lorentz op zijn naam staan en is medeauteur van een boek over de eerste Solvay Raden.
Dirk van Delft (1951) is oud-directeur van Rijksmuseum Boerhaave en won met zijn biografie/proefschrift over Heike Kamerlingh Onnes in 2005 de NWO Eurekaprijs voor wetenschapscommunicatie.
Over De zeven levens van Abraham Kuyper:
Een eeuw geleden overleed de bekendste Nederlander. Dat wil zeggen, naast koningin Wilhelmina de enige die de voorpagina van The New York Times haalde. Abraham Kuyper was een wonderkind met ‘tien hoofden en honderd armen’, in 1906 gekozen als populairste man naast de flinkste vrouw, de jonge koningin.
Dit portret opent verrassende perspectieven op zeven van zijn kleurrijke levens. Voorop de avonturier: alpinist, wereldreiziger. Dan zijn beter bekende rollen: gevierd spreker, wetenschapper, activist, journalist en staatsman. Elk hoofdstuk is gebaseerd op nieuwe bronnen, telkens met biografische onthullingen.
Samen bieden ze een caleidoscopisch beeld van een man wiens veelzijdigheid alleen werd overtroffen door zijn onwaarschijnlijke productiviteit. Hij schreef meer dan tweehonderd boeken, tienduizenden artikelen, reisde de halve wereld rond en was een fanatieke bergbeklimmer.
Bewonderaars had hij meer dan tegenstanders, maar zijn gezworen vijanden vormden bijna de complete Nederlandse elite, de jonge koningin incluis. Tegelijk was hij de enige die internationaal werd gelauwerd als staatsman en met koningen en keizers dineerde.
Eén ding was hij zeker: de grootste splijtzwam die de Nederlandse geschiedenis heeft voortgebracht. Omstreden is hij altijd gebleven.
Johan Snel raakte als historicus verzeild in de journalistiek, waarover hij doceert en schrijft. Eerder verschenen Tien journalistieke idealen (2016) en Recht van spreken. Het geloof in de vrijheid van meningsuiting (2011).
