‘De vernuftige etser’ besproken in De groene Amsterdammer
Vandaag verscheen een groot artikel in De groene Amsterdammer over het nieuwe boek van Henk van Nierop, De vernuftige etser. In het boek beschrijft Nierop het werk en leven van kunstenaar Romeyn de Hooghe (1645-1708), geboren in Amsterdam als zoon van een knopenmaker, die furore maakte met een gigantisch aantal etsen.
Het boek volgt echter niet enkel het leven van een zeer productief kunstenaar, maar plaats zijn werk in een boeiende historische context. Recensent Koen Kleijn prijst hoe Nierop de Nederlandse geschiedenis tot leven wekt in zijn boek. ‘Ten eerste bieden leven en werk van Romeyn de Hooghe uitzicht op eigenlijk alle aspecten van de late zeventiende eeuw – kunst, politiek, economie, religie, cultuur.’
Daarnaast toont het boek een unieke gelijkenis tussen de besproken zeventiende eeuw en onze huidige maatschappij. ‘Dit is een beeld van die late zeventiende eeuw als een volledig moderne maatschappij, waarin strijdende partijen een mediaoorlog ontketenen die er niet om liegt. De vrijheid van de pen en de drukpers zijn in die jaren al een hoog goed, maar ze zijn ook uiterst riskant – sommige van de beschuldigingen aan De Hooghe’s adres hadden tot de doodstraf kunnen leiden. Gal, gif en inkt spatten in het rond, de achterbaksheid en doortraptheid zijn van een verbijsterende grofheid. De vuilsmijterij in Washington, deze dagen, is hierbij vergeleken kinderspel.’
U kunt het hele artikel hier teruglezen.
Over De vernuftige etser:
Romeyn de Hooghe was de meest creatieve en productieve prentmaker van de late Gouden Eeuw. Zijn reputatie is omstreden. Werd hij vanouds weggezet als een oplichter, dief, pornograaf en atheïst, tegenwoordig beschouwen historici hem als een aanhanger van radicale verlichtingsideeën. In deze biografie treedt hij naar voren als een doortastend ondernemer, een spindoctor voor de Oranjepartij en een opportunistische sociale stijger. In een ongekend kwaadaardige pamflettenstrijd probeerden de Amsterdamse regenten zijn reputatie te vernietigen, maar dankzij zijn eigen vindingrijkheid en de steun van stadhouder-koning Willem III overleefde hij de lastercampagne. Spotprenten en pamfletten waren wapens in het politieke debat. Het picareske levensverhaal van Romeyn de Hooghe werpt een onverwacht licht op de schaduwzijden én de meer humoristische kanten van de politieke cultuur van de zeventiende eeuw.
Henk van Nierop is emeritus hoogleraar Nieuwe Geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam. Hij publiceert over de Nederlandse Opstand en de Gouden Eeuw. Hij is onder meer samensteller van Romeyn de Hooghe. De verbeelding van de late Gouden Eeuw (2008) en auteur van Het verraad van het Noorderkwartier. Oorlog, terreur en recht in de Nederlandse Opstand (1999).
