Vier ballen voor ‘Liever dier dan mens’ in het NRC
Het nieuwe boek Liever dier dan mens van Pieter van Os heeft al kunnen rekenen op lovende kritieken. Nu is het boek over het onwaarschijnlijke levensverhaal ook beloond met vier ballen in het NRC! Volgens recensent Jaap Cohen doet Van Os meer dan de typische geschiedschrijver die vaak een vlak en individueel verhaal probeert te vertellen zonder enige aandacht te besteden aan de achtergrond en de context. Door de enorme gedrevenheid en speurzin van Pieter van Os weet hij dit met Liever dier dan mens wel te bewerkstelligen. Aangezien het landschap en de demografie van Oost-Europa ontzettend in contrast staat met nu gaat Liever dier dan mens volgens Cohen niet alleen over een onvoorstelbare geschiedenis, maar ook over een akelige werkelijkheid.
Een familie van fanatieke nazi’s hield van haar als van een eigen dochter. Zelf werd ze verliefd op een Duitse ingenieur met een speldje van Hitlers partij in het knoopsgat van zijn revers. Anni Gmitruk, Volksduitse uit oostelijk Polen, vertelde niemand wie ze werkelijk was: Mala Rivka Kizel, een joods meisje uit een groot orthodox gezin in Warschau.
Terwijl haar familie werd omgebracht, wist Mala door een mix van veerkracht, taalgevoel, geluk en charme te ontkomen aan Duitse soldaten, een Oekraïense verrader en de hooivork van een antisemitische boer. Via Israël belandde ze uiteindelijk in Amstelveen, waar ze nog altijd woont.
Liever dier dan mens is de zoektocht naar het onwaarschijnlijke overlevingsverhaal van een uitzonderlijke vrouw. Met haar herinneringen ging Pieter van Os op een reis door Europa en drong diep door in de altijd weer terugkerende obsessie met identiteit, nationaliteit en volksaard.
Pieter van Os schrijft voor NRC Handelsblad en De Groene Amsterdammer. Hij publiceerde onder meer de boeken Nederland op scherp, Vader en zoon krijgen de geest (met Henk van Os), en Wij begrijpen elkaar uitstekend, over zijn jaren als parlementair journalist. Hij woont tegenwoordig in Tirana, Albanië.
Over Liever dier dan mens:
‘Ik kon niet ophouden met lezen. Een verpletterend boek.’
Geert Mak
‘Geweldig boek.’
Marcel van Roosmalen
‘Dit is een erg goed boek. Niet alleen een spannend verhaal van een holocaust-overlevende, maar ook een boeiende reflectie op wat geschiedschrijving is en hoe een mens zich verhoudt tot zijn identiteit.’
Bart Funnekotter, NRC Handelsblad
‘Van Os doet iets knaps. Hij kiest een journalistieke aanpak. Het levert een prachtig boek op.’
Laura van Baars, Trouw
‘Pieter van Os tilt het boek ver uit boven veel andere overlevingsverhalen.’
Nell Westerlaken, de Volkskrant
‘Een adembenemende zoektocht naar antwoorden en moraliteit – die er bijna niet zijn. Wát een boek.’
Roxane van Iperen, schrijver van onder meer ’t Hooge Nest
