Vier sterren voor ‘Naar de bliksem, maar nu nog niet’ in Elsevier
Vandaag verscheen er in de Elsevier een lovende recensie voor het nieuwe boek van Ronald Havenaar, Naar de bliksem, maar nu nog niet. Roelof Bouwman noemt het boek: ‘een stevige waarschuwing aan het adres van hedendaagse doemdenkers’.
In Naar de bliksem, maar nu nog niet analyseert Ronald Havenaar het hedendaagse doemdenken en vraagt zich af hoe realiteitsgetrouw doemdenkers daadwerkelijk zijn. Havenaar baseert zich op zowel de geschiedenis als de filosofie van het doemdenken:
‘Uit een enquête bleek in 1982 dat twee-derde van de Nederlanders geloofde dat hun beschaving het jaar 2000 niet zou halen. Als belangrijkste dreigingen golden ‘de aantasting van het milieu’ en ‘een kernoorlog. Zo bezien valt het met het hedendaagse doemdenken nog wel mee. Toch deelt historicus Ronald Havenaar in Naar de bliksem, maar nu nog niet een stevige waarschuwing uit. Friedrich Nietzsche, José Ortega y Gasset, Johan Huizinga en Oswald Spengler geven zijn betoog extra gewicht’.
U kunt het hele stuk in de Elsevier hier teruglezen.
Over Naar de bliksem, maar nu nog niet:
Onze tijdgeest is vervuld van doemdenken. Klachten over de crisis van de Europese Unie, de desintegratie van het Westen, de ontbinding van de democratie, de vergroving van omgangsvormen en de moeizame integratie van immigranten bepalen het publieke debat. Sleuren afbraak en verval Europa naar het ravijn?
In Naar de bliksem, maar nu nog niet maakt Ronald Havenaar duidelijk wat het hedendaagse doemdenken inhoudt en wat de verschillen en overeenkomsten zijn met het cultuurpessimisme uit de jaren twintig en dertig van de vorige eeuw. Ook stelt hij de vraag of eigentijdse zwartkijkers het gelijk aan hun kant hebben. Zijn conclusie: doemdenkers hebben een fijne neus voor mankementen, als realisten wijzen zij op urgente problemen. Maar ze laten zich ook kennen als alarmisten, die, gedreven door een passie voor ondergangsdenken, overdrijven. Ze kondigen een apocalyps aan die vooralsnog ver voorbij de werkelijkheid ligt. De Europese samenlevingen hebben voldoende veerkracht om het onheil af te wenden.
Ronald Havenaar (1950) was als hoogleraar geschiedenis van de trans-Atlantische betrekkingen verbonden aan de Universiteit van Amsterdam. Hij schreef boeken over onder meer Jacques de Kadt, Willem Frederik Hermans, de Koude Oorlog, de Europees-Amerikaanse malaise en de babyboomgeneratie. Hij is medewerker van NRC Handelsblad.
