Vijf Prometheus-auteurs genomineerd voor de Libris Geschiedenis Prijs 2019

Er zijn maar liefst vijf Prometheus-auteurs genomineerd voor de Libris Geschiedenis Prijs 2019. Sjeng Scheijen met De avant-gardisten, Remco Breuker met De B.V. Noord-Korea, Beatrice de Graaf met Tegen de terreur, Jonne Harmsma met Jelle zal wel zien en Rens Bod met Een wereld vol patronen maken allen kans op de prestigieuze prijs.

De Libris Geschiedenis prijs bekroont historische boeken die een algemeen publiek aanspreken. De Libris Geschiedenis Prijs is een initiatief van Historisch Nieuwsblad, Libris, Nederlands Openluchtmuseum, Rijksmuseum Amsterdam, VPRO en de Volkskrant en bestaat uit een geldbedrag van 20.000 euro. De prijs is onderdeel van de Maand van de Geschiedenis en wordt traditiegetrouw eind oktober uitgereikt.

Op 7 september 2019 wordt de shortlist van vijf boeken gepubliceerd. Op 27 oktober 2019 wordt de Libris Geschiedenis Prijs 2019 uitgereikt door juryvoorzitter Sybrand Buma tijdens een speciale live-uitzending van het radioprogramma OVT. Meer informatie vindt u hier.

Over De avant-gardisten:

Rusland, oktober 1917. De bolsjewieken grijpen de macht. Rusland en de wereld zullen nooit meer hetzelfde zijn.

Vijf maanden na de revolutie benoemen de nieuwe machthebbers nu wereldberoemde kunstenaars als Kazimir Malevitsj, Vasili Kandinsky, Vladimir Tatlin en Marc Chagall op hoge ambtelijke posten in het zojuist gevormde ‘Volkscommissariaat van Verlichting’. Deze ‘avant-gardisten’ willen de straten en de pleinen, het onderwijs en uiteindelijk de mens zelf opnieuw vormgeven. De verbeelding aan de macht!

Maar de bolsjewieken hebben eigenlijk geen idee wie die door hen aangestelde hemelbestormers en dromers zijn, en de kunstenaars zelf zijn politiek volkomen naïef.

Al snel valt de coalitie tussen bolsjewieken en avant-gardisten uit elkaar. Terwijl de reputatie van deze radicale kunstenaars in Europa groeit, worden zij in de nieuwe Sovjetstaat gemarginaliseerd en onderdrukt. Sommigen emigreren naar Europa, anderen blijven en zinken langzaam weg in het moeras van Stalins terreurstaat.

De avant-gardisten is het eerste boek waarin deze verbijsterende geschiedenis in zijn geheel is beschreven. Gebruikmakend van een ongehoorde hoeveelheid dagboekfragmenten, brieven, memoires en belangrijke nieuwe archiefvondsten, brengt Sjeng Scheijen de dramatische, soms hartverscheurende verhalen van deze kunstenaars weergaloos tot leven.

Sjeng Scheijen (1972) is slavist en specialist Russische kunst van de vroege twintigste eeuw. Zijn biografie van Sergej Diaghilev werd wereldwijd geprezen, en belandde op de eindejaarslijsten van beste boeken van The New York Times, The New Yorker en The Sunday Times.

Over Tegen de terreur:

Wat gebeurde er nadat Napoleon in 1815 definitief was verslagen? Hoe kwam het Europese continent tot bedaren? Na 25 jaar van oorlog en chaos verlangde de bevolking naar rust en veiligheid. Een nieuwe Europese Verdedigingsgemeenschap (een NAVO avant la lettre) zou daarvoor gaan zorgen, met de hertog van Wellington als ster, die op zijn beurt werd omringd door talloze ondergeschikte, tegenstribbelende en behulpzame officieren, juristen, spionnen en ander veiligheidsvolk. Met behulp van allerlei nieuwe instrumenten – paspoorten, optische telegrafen, gezamenlijke grenscontroles en het razendsnel verspreiden van signalementen van voortvluchtige ‘terroristes’ en ‘assassijnen’ – werd het inderdaad veilig. De veiligheid werd duur betaald, met internationale leningen en afgedwongen Franse herstelbetalingen. Maar werd de terreur werkelijk bezworen? En legde dit systeem de basis voor ons huidige veiligheidsbestel?

Op basis van nooit eerder onderzochte bronnen reconstrueert Beatrice de Graaf magistraal en tot in detail deze eerste gezamenlijke Europese strijd tegen de terreur.

Beatrice de Graaf (1976) is hoogleraar Geschiedenis van de Internationale Betrekkingen aan de Universiteit Utrecht. Ze onderzoekt de geschiedenis van terrorisme, oorlog en geweld – en is vooral geïnteresseerd in de strijd daartegen. Ze was fellow aan Cambridge University, treedt regelmatig op als terrorisme-expert en publiceerde eerder onder meer Gevaarlijke vrouwen, Theater van de angst en Terrorists on Trial. In 2018 werd haar werk bekroond met de hoogste Nederlandse wetenschappelijke onderscheiding, de Stevinpremie.

Over De B.V. Noord-Korea:

De Democratische Volksrepubliek van Korea is niet democratisch, het volk heeft er niets te zeggen, het is geen republiek en het omvat slechts de helft van Korea. Wat het wél is, beschrijft Remco Breuker in De B.V. Noord-Korea. Hij gaat in op wat het land nu ís, en wat we er in de toekomst van kunnen verwachten als de strategische plannen van het land slagen. Noord-Korea weet wat het doet: het verdient fortuinen in het buitenland, heeft kern- en andere wapens ontwikkeld en is een kernmacht geworden die er klaar voor is om met de VS aan tafel te gaan zitten.

Remco Breuker laat haarfijn zien hoe het land in elkaar zit, waarom mensenrechtenschendingen en kernwapens er nauw met elkaar verweven zijn, waar het naartoe op weg is, en wat dat voor de rest van de wereld betekent.

Remco Breuker (1972) is hoogleraar Koreastudies aan de Universiteit Leiden. Hij doet onderzoek naar de geschiedenis van Korea en naar hedendaags Noord-Korea, waarbij hij nadruk legt op mensenrechtenschendingen, dwangarbeid, moderne slavernij en de verhalen van Noord-Koreaanse ballingen.

Over Een wereld vol patronen:

Het idee dat de wereld kan worden begrepen aan de hand van patronen en onderliggende principes is een van de belangrijkste inzichten van de mens. Dit boek gaat over deze uniek menselijke zoektocht die meer dan 40.000 jaar geleden begon met het krassen van streepjespatronen op mammoetbotten en die heeft geleid tot de wetenschappen van vandaag. Welke routes heeft menselijke kennis doorlopen om van dit bescheiden begin uit te groeien tot onze moderne inzichten over natuur en cultuur? In een meeslepend verhaal geeft Rens Bod antwoord op deze vraag en laat hij zien welke rol patronen en principes in verschillende culturen hebben gespeeld. Hij verschuift de natuurwetenschappen en Europa uit hun centrale positie waarna de ene na de andere ontdekking volgt. Wie wist dat inenting niet in Europa maar in China is uitgevonden? En wie wist dat vele wiskundige en sterrenkundige inzichten op het conto van de Indiase Kerala-school staan? En dat rechtswetenschappelijke concepten zowel de astronomie als de taalkunde hebben vormgegeven? Rens Bod legt het haarfijn uit in deze fenomenale overkoepelende geschiedenis van kennis en wetenschap.

Rens Bod is hoogleraar Computational and Digital Humanities aan de Universiteit van Amsterdam. Hij is gespecialiseerd in de computationele taalkunde en in de geschiedenis van kennis. Zijn eerdere boek De vergeten wetenschappen is vertaald in zeven talen en meermalen bekroond.

Over Jelle zal wel zien:

Was Jelle Zijlstra inderdaad de guitige en vertrouwenwekkende figuur zoals Wim Kan hem bezong in ‘Jelle zal wel zien’? Zeker, maar evenzeer blijkt uit deze met vaart geschreven biografie dat de econoom uit het Friese Oosterbierum een sluwe politicus was die als premier en president van de Nederlandsche Bank een onuitwisbare indruk heeft nagelaten.

Op basis van gedegen onderzoek in binnen- en buitenlandse archieven maakt Jonne Harmsma duidelijk dat Zijlstra als econoom een kraakheldere visie ontwikkelde, zich in de politiek slim profileerde als expert en koppig bleef vasthouden aan zijn eigen gelijk. In conflicten, debat en discussie trok hij vaak aan het langste eind.

Als redder des vaderlands namen Zijlstra’s gezag en populariteit in de jaren zestig ongekende vormen aan. Als Bankpresident werd zijn blikveld daarna nog ruimer. Met gespeelde bescheidenheid bereikte de ambitieuze Zijlstra de top van de politieke en financiële wereld.

Jonne Harmsma is geboren in Leeuwarden en werkte bij het Biografie Instituut van de Rijksuniversiteit Groningen. Hij was een van de redacteuren van de bundel The Biographical Turn en werkte bij het Centrum voor Parlementaire Geschiedenis in Nijmegen.