Zowel in NRC Handelsblad als in het Algemeen Dagblad verschenen interviews met Wim Voermans en Geerten Waling, auteurs van het zojuist uitgekomen Gemeente in de genen. Het boek is een lofzang aan de lokale politiek, volgens de auteurs de absolute hoeksteen van de Nederlandse democratie. Dat is al van oudsher zo: in de eeuwenoude waterschappen en andere lokale bestuursverbanden vinden de auteurs de grondslag van het Nederlandse burgerschap, waarbij de burger eigenaar is van het plaatselijk bestuur.

Vandaag de dag wordt de lokale democratie bedreigd door decentralisering, gemeentefusies en managementdenken. Toch verkeert het volgens Voermans en Waling zeker niet in ‘stervensnood’, zoals veel burgemeesters en wethouders doen voorkomen. ‘Burgemeesters en wethouders doen alsof dat zo is, om vervolgens te komen met hippe experimenten,’ constateren zij in het NRC-interview. ‘Het overgrote merendeel van de burgemeesters komt uit VVD, PvdA of CDA en zien hun achterban slinken. Ze denken dat de wereld omvalt, omdat hún wereld omvalt.’

De democratie is een onderwerp waar Voermans en Waling naar eigen zeggen ‘verliefd’ op zijn. Hun boek is dan ook een ‘hart onder de riem’ voor raadsleden die de problematiek van decentralisering en bedrijfscultuur herkennen. De NRC valt vooral de opvallende stijl op: ‘veel beeldspraak en sfeerbeschrijving’, niet het stereotiep van een politicologisch geschrift. Dat beamen de auteurs: ‘in dit boek laten we de teugels lekker vieren.’ NRC noemt Gemeente in de genen dan ook een ‘polemisch boek, branieachtig opgewekt en gevuld met metaforen.’

In het Algemeen Dagblad verklaren Voermans en Waling dan ook niet bang te zijn voor de vaak geconstateerde versplintering van de lokale Nederlandse politiek. ‘Dat is typisch Nederlands,’ stellen ze. ‘Misschien is het rommelig en niet-efficiënt, maar het is heel veel waard. Het betekent dat mensen zich gehoord voelen en verbonden zijn aan de gemeente.’ Voor de evenwel tanende reputatie van gemeenteraden noemen ze een aantal oorzaken, waaronder de ‘religie van de schaalvergroting’, die een wig drijft tussen burger en bestuur. ‘Tot het jaar 2000 was er misschien nog winst te behalen met een gemeentelijke herindeling, maar nu nauwelijks meer,’ betogen de auteurs. ‘Toch wordt het burgers door de strot geduwd.’

Het volledige interview met NRC is hier terug te lezen. Klik hier voor het interview in het Algemeen Dagblad.

Gemeente in de genen ligt vanaf deze week in de winkel. Gisteren vond de presentatie van het boek plaats ten huize van Uitgeverij Prometheus. Hierbij nam René Bagchus, directeur van Burgerschap en Informatiebeleid op het ministerie van Binnenlandse Zaken, het eerste exemplaar in ontvangst.

Afgelopen zondag was Wim Voermans als referendum-expert te gast bij Buitenhof op NPO 1. De uitzending is hier terug te kijken. Aankomende zondag is de beurt aan Geerten Waling om eveneens aan te schuiven bij Buitenhof.


Over Gemeente in de genen:

‘Wie dit boek leest kan geen andere conclusie trekken dan dat we het rationele managementdenken achter ons moeten laten en verdere technocratisering van de lokale democratie moeten voorkomen. […] We zijn schatplichtig aan de lokale oorsprong van onze democratie: de gemeente is van burgers.’ Kim Putters, directeur SCP

Democratie begint bij de gemeente. Daar ligt de bron van burgerschap, zeker in Nederland. Hier is de burger al eeuwenlang eigenaar van de lokale democratie. Al vanaf de vroege Middeleeuwen namen lokale gemeenschappen het lot zelf in handen. Samen vormden die ons land uit veen, moeras en water. Centraal bestuur en adel kregen er nooit echt vat op, het lokale zelfbestuur zit ons in de genen.

Tegenwoordig staat de lokale democratie onder druk. We zien een doorgeslagen schaalvergroting, ongekende decentralisering en schurende verhoudingen tussen gemeenteraadsleden en bestuurders, die hun gemeente besturen als bedrijfsmanagers. Maar een gemeente is geen koekjesfabriek. Die is de eigendom van burgers.

Gemeente in de genen levert een originele, leesbare kijk op de wortels van de lokale democratie, haar huidige (dis)functioneren en haar toekomst.

Wim Voermans (1961) is hoogleraar staats- en bestuursrecht. Geerten Waling (1986) is historicus en postdoc-onderzoeker op het gebied van politieke legitimiteit. Beiden zijn verbonden aan de Universiteit Leiden.

Ook interessant



Sytze van der Zee geïnterviewd over zijn nieuwe boek ‘Willi Lages’ in Het Parool

Sytze van der Zee geïnterviewd over zijn nieuwe boek ‘Willi Lages’ in Het Parool

Deze week verscheen in Het Parool een interview met Sytze van der Zee over zijn boek Willi Lages. Ceremoniemeester van de dood. Van der Zee vertelt in het interview over…

Lees verder >
Vervolg op ‘Ik ga leven’ van Lale Gül verschijnt in mei 2024

Vervolg op ‘Ik ga leven’ van Lale Gül verschijnt in mei 2024

Lale Gül, auteur van de succesvolle debuutroman Ik ga leven, werd afgelopen zaterdag geïnterviewd in Het Parool over haar nieuwe roman Ik ben vrij. Ze sprak met Anna Livia de…

Lees verder >
Groot interview in Het Parool met David Pefko

Groot interview in Het Parool met David Pefko

In Het Parool stond afgelopen weekend een groot interview met David Pefko. Hierin sprak Pefko met Robert Vuijsje over zijn familie, de oorlog en opgroeien in Amsterdam en hoe deze…

Lees verder >
Presentatie ‘De toekomst van het verleden’ op de PAN en bespreking in De Groene Amsterdammer

Presentatie ‘De toekomst van het verleden’ op de PAN en bespreking in De Groene Amsterdammer

Thijs Weststeijn presenteert aankomende zaterdag zijn boek De toekomst van het verleden op de PAN in Amsterdam. De PAN is een beurs voor kunst, antiek en design met jaarlijks 45.000…

Lees verder >
Veel publiciteit voor ‘Onder een andere hemel’ van Joke J. Hermsen

Veel publiciteit voor ‘Onder een andere hemel’ van Joke J. Hermsen

Vorige week verschenen er twee lovende recensies van het literair autobiografisch essay Onder een andere hemel van Joke J. Hermsen in De Groene Amsterdammer en NRC. Voor laatstgenoemde waardeerde Marjoleine…

Lees verder >
Emile Schrijver presenteert zijn tweede literaire thriller in het Joods Museum

Emile Schrijver presenteert zijn tweede literaire thriller in het Joods Museum

Na zijn succesvolle debuut De Hillel Codex (2021) presenteerde Emile Schrijver afgelopen dinsdag zijn tweede literaire thriller De Firkovich-bende in het Joods Museum in Amsterdam. Jeroen Krabbé nam het eerste exemplaar…

Lees verder >
Coen Brummer besproken in Nederlands Dagblad

Coen Brummer besproken in Nederlands Dagblad

Historicus Coen Brummer promoveerde afgelopen donderdag aan de Rijksuniversiteit Groningen op zijn biografie Sam van Houten tegen de rest. Daaropvolgend verscheen er een mooie bespreking van Willem Bouwman in het…

Lees verder >
Annet Mooij geïnterviewd door de Volkskrant en Trouw en te gast bij De Taalstaat

Annet Mooij geïnterviewd door de Volkskrant en Trouw en te gast bij De Taalstaat

Op donderdag 2 november verscheen de biografie Alles gaat op vroeger terug van Annet Mooij over journalist, schrijver en acteur Ischa Meijer. Mooij was zaterdag te gast bij het Radio…

Lees verder >