Onlangs verscheen een essay van Gemma Venhuizen in het NRC Handelsblad waarin zij De ontdekking van de natuur van Jan Luiten van Zanden, Thomas van Goethem, Rob Lenders en Joop Schaminée bespreekt. De visie op ‘de Nederlandse natuur’ wordt van verschillende kanten belicht door Venhuizen. De mens verlangt, volgens haar, naar ongerepte oernatuur en probeert tegelijkertijd een scheiding te creëren tussen natuur en cultuur:

‘Als er iets naar wildheid riekt, dan ontstaat direct discussie. Over de Oost-vaardersplassen, bijvoorbeeld. Is het gebied, zoals in de gelijknamige documentaire uit 2013 werd geschetst, ‘de nieuwe wildernis’ van Nederland? Een plek waar op den duur ook weer oerrunderen en wolven zullen rondlopen? Of is het, zoals tegenstanders schetsen, door de omheining juist verre van natuurlijk? En is beheer überhaupt niet in strijd met wilde natuur?’

Hoe de Nederlandse natuur zich in de afgelopen 10.000 jaar heeft ontwikkeld en hoe de mens in dit proces stond, blijkt maar al te duidelijk uit De Ontdekking van de Natuur. Wolven werden in de Romeinse tijd bijvoorbeeld niet bejaagd en gegeten, ‘er werden geen medicijnen van gefabriceerd zoals dat van veel andere soorten wel gebeurde’.

 

U leest dit essay hier terug.


Over De ontdekking van de natuur:

Hoe heeft de Nederlandse natuur zich ontwikkeld van de laatste ijstijd tot heden? Nam de biodiversiteit alleen maar af naarmate de mens zijn vleugels uitsloeg, of waren er ook perioden van herstel en toenemende diversiteit? Deze vraag staat centraal in dit boek vol verhalen – over de huismus, de zwarte kraai, de kievitsbloem en zelfs over walvissen in de Noordzee en olifanten op Sri Lanka –, met elkaar verbonden door het grote verhaal van de ontdekking van de natuur door de mens, eerst als jager-verzamelaar, daarna als landbouwer, vervolgens als industrieel en ten slotte als bioloog en natuurbeschermer. De grote ontdekkingsreizen van na 1492, de ontmoetingen met een heel andere, tropische natuur, hadden ook grote gevolgen voor de waardering ervan. Het boek eindigt met de paradox van de ‘tweede domesticatie’ van de natuur: op zoek naar wildernis wordt de natuur steeds meer aangeharkt en gepland. Vanuit de lange lijnen die verleden en heden met elkaar verbinden, worden zo ook vragen gesteld over de toekomst van de Nederlandse natuur.


Rob Lenders werkt als historisch ecoloog bij de afdeling Milieukunde van de Radboud Universiteit Nijmegen.

Joop Schaminée is hoogleraar systeemecologie en verbonden aan de universiteiten van Wageningen en Nijmegen.

Thomas van Goethem was tot voor kort postdoc bij de Universiteit Utrecht en is nu projectleider bij het RIVM.

Jan Luiten van Zanden is hoogleraar economische geschiedenis aan de Universiteit Utrecht.

Ook interessant



Peter Hoppenbrouwers besproken in Trouw en OVT

Peter Hoppenbrouwers besproken in Trouw en OVT

Het nieuwste boek van Peter Hoppenbrouwers, Stormruiters, werd positief ontvangen in de media. Zo publiceerde Trouw een mooie recensie en besprak Bart Funnekotter Stormruiters in het Radio 1-programma OVT. Hij…

Lees verder >
Mooie recensie voor Michael Cunningham in ‘Het Parool’

Mooie recensie voor Michael Cunningham in ‘Het Parool’

Dag, de nieuwste roman van bestsellerauteur Michael Cunningham, werd afgelopen week besproken in Het Parool. De roman wordt, ondanks de coronacontext, beschreven als een tijdloos boek waarin hij ook minder…

Lees verder >
Veel lof voor Luuc Kooijmans in Nederlands Dagblad en Trouw

Veel lof voor Luuc Kooijmans in Nederlands Dagblad en Trouw

Nederlands Dagblad publiceerde deze week een mooie recensie over Melancholie in de Gouden Eeuw van Luuc Kooijmans. De historicus deed onderzoek naar hoe mensen in de Gouden Eeuw keken naar…

Lees verder >
Sytze van der Zee geïnterviewd over zijn nieuwe boek ‘Willi Lages’ in Het Parool

Sytze van der Zee geïnterviewd over zijn nieuwe boek ‘Willi Lages’ in Het Parool

Deze week verscheen in Het Parool een interview met Sytze van der Zee over zijn boek Willi Lages. Ceremoniemeester van de dood. Van der Zee vertelt in het interview over…

Lees verder >
Vervolg op ‘Ik ga leven’ van Lale Gül verschijnt in mei 2024

Vervolg op ‘Ik ga leven’ van Lale Gül verschijnt in mei 2024

Lale Gül, auteur van de succesvolle debuutroman Ik ga leven, werd afgelopen zaterdag geïnterviewd in Het Parool over haar nieuwe roman Ik ben vrij. Ze sprak met Anna Livia de…

Lees verder >
Groot interview in Het Parool met David Pefko

Groot interview in Het Parool met David Pefko

In Het Parool stond afgelopen weekend een groot interview met David Pefko. Hierin sprak Pefko met Robert Vuijsje over zijn familie, de oorlog en opgroeien in Amsterdam en hoe deze…

Lees verder >
Presentatie ‘De toekomst van het verleden’ op de PAN en bespreking in De Groene Amsterdammer

Presentatie ‘De toekomst van het verleden’ op de PAN en bespreking in De Groene Amsterdammer

Thijs Weststeijn presenteert aankomende zaterdag zijn boek De toekomst van het verleden op de PAN in Amsterdam. De PAN is een beurs voor kunst, antiek en design met jaarlijks 45.000…

Lees verder >
Veel publiciteit voor ‘Onder een andere hemel’ van Joke J. Hermsen

Veel publiciteit voor ‘Onder een andere hemel’ van Joke J. Hermsen

Vorige week verschenen er twee lovende recensies van het literair autobiografisch essay Onder een andere hemel van Joke J. Hermsen in De Groene Amsterdammer en NRC. Voor laatstgenoemde waardeerde Marjoleine…

Lees verder >