Interview Bert de Vries in Financieele Dagblad en Trouw

Afgelopen weekend verschenen in Trouw en het Financieele Dagblad interviews met voormalig CDA fractievoorzitter Bert de Vries. In beide stukken benadrukt de Vries – net als in zijn nieuwe en onlangs verschenen boek Ontspoord kapitalisme – dat de Europese muntunie is gefaald. In het Financieele Dagblad stelt hij:

‘Mijn opvatting daarover is duidelijk, die is mislukt. Ze heeft geen extra welvaartsgroei gebracht, wel een hoop frustratie en spanningen tussen de lidstaten. Monetaire politiek is er alleen maar op gericht te voorkomen dat de muntunie uit elkaar valt. Tel uit je winst. Het is tijd om terug te schalen.’

Het boek, waar de Vries al jaren aan werkte, is door de Corona crisis actueler geworden dan ooit. Zeker ook door zijn adviezen aan de politiek:

‘Ze worden door de crisis met de neus op de feiten gedrukt. Er moet gekozen worden. Meer dan ooit groeit de behoefte aan arrangementen die ervoor zorgen dat verliezers er ook nog een beetje fatsoenlijk van afkomen (…) Neem alleen al de arbeidsmarkt. Die is verloederd door het grote aantal zzp’ers en flexwerkers met een minimum aan sociale bescherming. Het blijkt ontzettend moeilijk daar weer balans in aan te brengen. Dan is het belangrijk om met alternatieven te komen. Mijn boek draagt daaraan bij (…) Een hele politieke generatie is tekortgeschoten. Er is veel goed te maken.’

In Trouw gaat de Vries in op zijn eigen rol tijdens de invoering van de Euro:

‘Ik heb er achteraf spijt van dat ik me niet meer verzet heb, ik neem dat mezelf kwalijk. Het was een van de meest ingrijpende beslissingen die we in die kabinetsperiode hebben genomen, met heel grote gevolgen. We hebben daar te gemakkelijk mee ingestemd (…) Het project loopt vast, het kan zo niet doorgaan. Er waren al enorme spanningen tussen de noordelijke en zuidelijke lidstaten en die zijn door de coronacrisis alleen maar verergerd (…) Ik denk dat je de euro best kunt blijven gebruiken voor het afwikkelen van het internationale betalingsverkeer. Maar voor het binnenlandse verkeer zou je kunnen terugvallen op nationale munten.’

U leest het artikel in het FD hier terug en het interview in Trouw hier.

Over Ontspoord kapitalisme:

Populisme kwam niet uit de lucht vallen, maar blijkt diepe economische wortels te hebben. Vanaf de jaren zeventig werd de bestaanszekerheid in de rijke westerse landen ondermijnd door hyperglobalisering en de opkomst van het superkapitalisme. Door de ict-revolutie kwamen de middengroepen extra in de verdrukking. Gelegitimeerd door een neoliberale ideologie trokken multinationals en aandeelhouders steeds meer macht naar zich toe. Daarbovenop verloren kiezers invloed door de overdracht van bevoegdheden aan supranationale organisaties. Verzorgingsstaten werden versoberd. De ongelijkheid nam negentiende-eeuwse vormen aan.

Vanaf de jaren tachtig begon de financiële economie de reële economie te overheersen. Malafide praktijken en zeepbellen veroorzaakten in 2008 een diepe crisis, waardoor ook andere zwakheden aan het licht kwamen. In de jaren daarna dreef de eurocrisis de volkeren van Europa uit elkaar. Ondanks alle inspanningen is het systeem niet wezenlijk veranderd. Na de uitbraak van het coronavirus in het voorjaar van 2020 werden de kwetsbaarheid ervan en de opgekropte spanningen opnieuw pijnlijk zichtbaar.

Voormalig CDA-coryfee Bert de Vries neemt de lezer in Ontspoord kapitalisme mee op een reis door de ontstaansgeschiedenis van al deze ontwikkelingen. Aan het eind ervan presenteert hij radicale hervormingen om het kapitalisme houdbaarder, socialer en duurzamer te maken. Alleen zo kan worden voorkomen dat het systeem volledig in dienst blijft staan van een marktelite die er buitensporig van profiteert.

Bert de Vries (1938) was in de jaren tachtig fractievoorzitter van het CDA, en van 1989 tot 1994 minister van Sociale Zaken in het kabinet Lubbers-Kok. Eerder publiceerde hij de bestseller Overmoed en onbehagen.