Interview Yvonne Zonderop in Trouw: ‘Religie is juist ontzettend ingenieus.’

Afgelopen zaterdag verscheen in Trouw een groot interview met Yvonne Zonderop, auteur van het vorige week verschenen Ongelofelijk. Over de verrassende comeback van religie. Het boek gaat over over religie als vergane bron van identiteit en moraliteit, over de manier waarop Nederland radicaal van het geloof is gevallen, en over de christelijke erfenis die door de hedendaagse politiek maar al te vaak wordt uitgebuit. Na decennialange secularisatie constateert Zonderop nu echter vooral een herleving van het geloof.

Hoewel ze zelf niet belijdend is, wil Zonderop een lans breken voor het geloof en de bredere christelijke culturele erfenis waarmee het verweven is. Religie is een bron van rijkdom en bezinning over de moraliteit van onze samenleving, verklaart ze aan journalist Stevo Akkerman, maar die bron hebben we verloren met de ontzuiling. ‘We hebben niet alleen afscheid genomen van God, maar ook van de benauwde constructie waarin mensen zich opgesloten voelden.’ Volgens de auteur moeten we religie echter los zien van verstikkende orthodoxie. ‘Ons idee van religie is bevroren – we laten het nog steeds samenvallen met toen. Zo ontzeg je jezelf ontzettende rijkdom.’

Zonderop stelt echter dat religie een comeback aan het maken is. De huidige jonge generatie is volgens haar aan de grens gekomen van secularisatie, en heeft in de postmoderne wereld van nu juist weer behoefte aan duiding en morele houvast. ‘Ze zijn vrij van alles, maar iets anders is waartóe ze vrij zijn,’ betoogt de auteur. Vanwege het gebrek aan een fundament zijn er een hoop jonge mensen die volgens haar weer open staan voor religie, ‘onbevangen en zonder trauma’s.’ Om haar heen ziet ze dan ook een almaar groeiende interesse in het geloof.

De auteur geeft toe dat religie zeker ook nadelen kent, maar stelt tegelijkertijd dat mensen niet doorhebben dat religie eigenlijk ‘ontzettend ingenieus’ is. ‘Waar vind je nou een systeem waarin je zowel individueel als collectief iets aan hebt, waarin je leefregels en rituelen hebt, en waar tegelijkertijd meervoudige interpretaties mogelijk zijn?’ vraagt ze. ‘Iets anders dat daaraan gelijk is, vind je niet.’

Klik hier voor het volledige interview in Trouw. 

Over Ongelofelijk:

In de tweede helft van de vorige eeuw rukten veel Nederlanders zich los van een knellend godsdienstig verband. Geloof verdween achter de voordeur. Seculier werd de norm.

Maar religie laat zich niet zomaar wegpoetsen. Als stelsel van zingeving kent het eigenlijk geen serieuze concurrent. Miljoenen Nederlanders laveren tussen geloof en ongeloof. In de politiek duikt de christelijke erfenis steeds weer op, omdat we er onze cultuur, democratie en ethiek aan ontlenen. Religie blijkt een immense bron van inspiratie voor nieuwkomers uit alle windstreken. En millennials verdiepen zich juist weer in godsdienst en spiritualiteit.

Het is tijd dat we religie weer serieus nemen als maatschappelijk verschijnsel dat betekenis geeft, vindt Yvonne Zonderop. Als meisje verliet ze stampvoetend de katholieke kerk, maar ze voelt zich wel nauw verbonden met de christelijke cultuur. Ze beschrijft de recente geschiedenis van een ontzuilend Nederland, aan de hand van persoonlijke ervaringen. Volgens haar slaat de slinger nu weer de andere kant op – voor wie zich openstelt is om dit te zien.

Yvonne Zonderop (1955) is een betrokken journalist met een onafhankelijke geest. Ze ziet maatschappelijke trends en verduidelijkt die voor anderen. Zonderop heeft een staat van dienst als parlementair verslaggever, chef kunst, chef economie en adjunct-hoofdredacteur van de Volkskrant. Ze schrijft voor De Groene Amsterdammer, houdt toezicht bij de FD Mediagroep en Omroep Human. Ze maakt deel uit van de Begeleidingscommissie van het Sociaal en Cultureel Planbureau en van de Unesco Commissie Nederland.