Margriet van der Heijden geïnterviewd in NVOX

Margriet van der Heijden vertelt in een interview met NVOX over haar boek Denken is verrukkelijk. Ze kwam op het idee voor deze dubbelbiografie door een gesprek met de Amerikaanse hoogleraar Diana Kormos:

‘Ons gesprek over Ehrenfest en Afanassjewa bracht me op het idee voor dit boek. Zij leefden in een belangrijke periode, gekenmerkt door grote omwentelingen: in de natuurkunde de quantumrevolutie en de revolutie van de algemene relativiteitstheorie, en daarnaast onder meer de Russische revolutie.’

Van der Heijden zegt dat ze zichzelf herkent in Afanassjewa en in Ehrenfest. Ze herkent het seksisme waar Afanassjewa ook last van heeft gehad in de universitaire bèta-wereld. Ook voelt ze een verwantschap met de speelse en interactieve manier van lesgeven van Ehrenfest.

Verder is er in hetzelfde nummer van NVOX een recensie verschenen waarin recensent Coen van der Kamp de dubbelbiografie prijst:

‘Margriet van der Heijden heeft deze biografie met veel gevoel en inlevingsvermogen geschreven waardoor je  het idee hebt een roman in handen te hebben. Van begin tot eind word je in de boeiende, soms ontroerende scenes meegezogen. Een must voor iedereen die graag zijn/haar liefde voor de natuurkunde wil delen met deze wetenschapshelden.’

Over Denken is verrukkelijk:

Paul Ehrenfest groeide op in een joods middenstandsgezin in Wenen. Tatiana Afanassjewa kwam uit een welgestelde familie in Petersburg. Hun liefde voor de natuurwetenschappen bracht hen aan het begin van de twintigste eeuw bij elkaar en voerde hen naar Leiden.
Daar bouwde de wervelende Ehrenfest een enorm internationaal netwerk van natuurkundigen op. Afanassjewa werkte – noodgedwongen – vooral thuis tussen de kinderen aan de warmteleer en dacht na over meetkundeonderwijs en hoe je kinderen kunt ‘leren denken’. En terwijl Europa steeds duisterder werd, bloeide het lichte ‘Russische’ huis dat Afanassjewa had ontworpen op tot een oase voor denkers uit de hele wereld. Op de lange gastenlijst op de muur van de logeerkamer staan de namen van zestien Nobelprijswinnaars, onder wie Niels Bohr en natuurlijk Albert Einstein, Ehrenfests beste vriend.

De afgelopen jaren dook Margriet van der Heijden in archieven voor haar verhaal over Ehrenfest en Afanassjewa en over hun microkosmos, die uit elkaar viel toen Hitler in 1933 aan de macht kwam. In Engeland hoorde Einstein, op de vlucht, hoe Ehrenfest zich van het leven had beroofd. Afanassjewa moest verder zonder haar professor die ‘dansend voor het schoolbord’ de natuurkunde betoverend had gemaakt.

Margriet van der Heijden is deeltjesfysicus, opgeleid bij cern bij Genève en wetenschapsjournalist. Ze schrijft over wis- en natuurkunde voor vooral NRC Handelsblad, schreef non-fictiekinderboeken zoals De wiskundetrompet en geeft les aan Amsterdam University College