Afgelopen vrijdag was Pien van der Hoeven te gast bij Nieuwsuur om haar boek Spoken toe te lichten. Spoken is een onderzoek naar de rol van nepnieuws tijdens de oorlogen in Vietnam, Koeweit en Irak. Nepnieuws werd gebruikt om de Amerikaanse bevolking te overtuigen van de noodzaak van oorlogsvoering.

Als voorbeeld wordt er een fragment uitgezonden waarin de vijftienjarige Nayirah de Amerikaanse congresleden toespreekt. Van der Hoeven vertelt dat Nayirah hen ‘tot tranen heeft gebracht met haar getuigenis dat de Iraakse bezetters zielige Koeweitse prematuurtjes lieten sterven op de koude ziekenhuisvloer’. De getuigenis was van groot belang voor de stemming over het overgaan op Operatie Desert Storm, die de bevrijding van Koeweit mogelijk maakte. Van der Hoeven vertelt dat een ‘wakkere journalist’ een jaar later een belangrijke ontdekking bekendmaakte: ‘Wat bleek, dit vijftienjarige meisje was de dochter van de Koeweitse ambassadeur in de Verenigde Staten en haar getuigenis was volledig gelogen. Ze was wekenlang klaargestoomd door het pr-bureau dat betaald werd door de Koeweitse regering om de Amerikaanse publieke opinie rijp te maken voor Operatie Desert Storm.’

Tot slot vraagt presentator Jeroen Wollaars ‘hoe wij als kijkers naar persconferenties en media-uitingen van the powers that be zouden moeten kijken?’

Hierop antwoord Van der Hoeven: ‘Het laatste wat ik met mijn boek en mijn kennis wil bereiken is dat iedereen denkt “Ach het is toch allemaal gelogen wat die regeringen te berde brengen en wat de journalistiek die haar deuntje met de leugens meeblaast zegt.”’ Ze concludeert: ‘Het is dus soms waar en soms niet waar en daarom moet de journalistiek zo goed opletten.’

U kunt de aflevering van Nieuwsuur hier terugkijken.


Over Spoken:

De waarheid doet er tegenwoordig niet meer toe in het nieuws, lijkt het wel. Maar was het vroeger beter?
Spoken neemt de lezer mee naar een betrekkelijk recent verleden waarin sociale media nog niet bestonden: de oorlogen die de Amerikanen hebben uitgevochten in Vietnam, Koeweit en Irak. Elke oorlog wordt belicht aan de hand van een fascinerend geval van nepnieuws dat de Amerikaanse bevolking overtuigde van de noodzaak om te vechten. Het nepnieuws over een gevecht op zee dat niet had plaatsgevonden maar wel werd gewroken; het nepnieuws over meer dan driehonderd premature baby’s die op een koude ziekenhuisvloer stierven; en het nepnieuws over de heldhaftige redding van een dappere soldate.
Pien van der Hoeven ontrafelt ragfijn het complexe verleden waarin leugen en waarheid zijn verweven.

Bestel een exemplaar via onze webshop.

Pien van der Hoeven (1967) is historicus en mediaspecialist. Zij schreef onder meer Hoed af voor Marshall en promoveerde aan de Universiteit Leiden op Het succes van een kwaliteitskrant. De ontstaansgeschiedenis van NRC Handelsblad. Ze was verbonden aan de afdeling journalistiek van de Rijksuniversiteit Groningen en doceerde ook aan andere universiteiten.

Ook interessant



Boekpresentatie ‘Machtswoorden’ van Remieg Aerts, Coen Brummer en Gertjan Schutte

Boekpresentatie ‘Machtswoorden’ van Remieg Aerts, Coen Brummer en Gertjan Schutte

Op donderdag 14 november verschijnt bij uitgeverij Prometheus het boek Machtswoorden. Over schrijverschap en politiek in Nederland, onder redactie van Remieg Aerts, Coen Brummer en Gertjan Schutte. U bent van harte uitgenodigd…

Lees verder >
‘Ina’s Powerplan’ in de media

‘Ina’s Powerplan’ in de media

Op 24 oktober verscheen Ina’s Powerplan, van viervoudig wereldkampioen powerliften Ina Koolhaas Revers (77). Ze was onder andere te gast bij Tijd voor Max en Villa VdB en er verschenen…

Lees verder >
Karin Amatmoekrim wint de Nederlandse Biografieprijs 2024

Karin Amatmoekrim wint de Nederlandse Biografieprijs 2024

Op maandag 21 oktober ontving Karin Amatmoekrim de Nederlandse Biografieprijs 2024 voor haar biografie over Anil Ramdas, In wat voor land leef ik eigenlijk? De Nederlandse Biografieprijs wordt elke twee…

Lees verder >
‘Ondernemers in het wild’ van Olivier van Beemen vertaald naar het Frans en Duits

‘Ondernemers in het wild’ van Olivier van Beemen vertaald naar het Frans en Duits

Eerder dit jaar verscheen Ondernemers in het wild van onderzoeksjournalist Olivier van Beemen, over zijn onderzoek naar de organisatie African Parks. Een boek dat ook internationaal behoorlijk de aandacht trok,…

Lees verder >
Karin Amatmoekrim en Roelof van Gelder op de shortlist voor de Nederlandse Biografieprijs

Karin Amatmoekrim en Roelof van Gelder op de shortlist voor de Nederlandse Biografieprijs

Vandaag is de shortlist van de Nederlandse Biografieprijs 2024 bekendgemaakt. Zowel Karin Amatmoekrim met In wat voor land leef ik eigenlijk?Anil Ramdas, onmogelijk kosmopoliet als Roelof van Gelder met De…

Lees verder >
Profiel Ien Dales in De Groene Amsterdammer

Profiel Ien Dales in De Groene Amsterdammer

Onlangs verscheen Pontificaal sociaal van Sylvester Hoogmoed, een biografie over Ien Dales. In De Groene Amsterdammer schreef Sylvester Hoogmoed ook een kort profiel over Ien Dales, waarin hij haar carrière…

Lees verder >
**** voor ‘Hoop en bestemming’ van Natt och Dag in De Standaard

**** voor ‘Hoop en bestemming’ van Natt och Dag in De Standaard

Onlangs verscheen de nieuwe historische roman Hoop en bestemming van de Zweedse auteur Niklas Natt och Dag, over de beruchtste moord in de Zweedse geschiedenis, gepleegd door een voorvader van…

Lees verder >
Recensie ‘Museum van de Zilveren Eeuw’ in Trouw

Recensie ‘Museum van de Zilveren Eeuw’ in Trouw

Onlangs verscheen de nieuwe roman van Ernst Timmer, Museum van de Zilveren Eeuw, een fictief verhaal geïnspireerd door het grote plan voor een Nationaal Historisch museum. Gerwin van der Werf…

Lees verder >