Radio-interview Madelon de Keizer bij OVT over ‘Als een meeuw op de golven’

Afgelopen zondag verscheen Madelon de Keizer bij radioprogramma OVT naar aanleiding van haar recent uitgekomen biografie van de dichter Albert Verweij, Als een meeuw op de golven. In het radio-interview gaat De Keizer in op Verweijs label van Tachtiger. Hier vertelt zij, na een prachtige voordracht van ‘Joris en de draak’, hoe Albert Verweij een eigen weg is opgegaan ten opzichte van zijn leermeester Willem Kloos, een groot vertegenwoordiger van de Tachtigers.

Volgens Madelon de Keizer begon Verweij te begrijpen ‘dat hij in de wereld stond en zich tot die wereld behoorde te verhouden.’ De verhouding van de dichter tot de wereld waren daarentegen in het oeuvre van Kloos niet aan de orde.  Voor De Keizer was dit erg interessant. In het interview vertelt zij namelijk hoe ze zich afvroeg wat de invloed van de moderniteit is geweest op de Nederlandse cultuur. Omdat Verweij zich bezighield met zijn verhouding tot de wereld, komt dit in zijn poëzie uitgebreid aan bod. Ondanks het feit dat hij volgens de Keizer ‘absoluut geen populair dichter’ was, zegt ze: ‘Dat doet niet af aan de kwaliteit van zijn gedichten zelf.’ Dit illustreert ze nogmaals met een indrukwekkende voorlezing van zijn werk.

Beluister hier het hele interview met Madelon de Keizer.

Over Als een meeuw op de golven:

Nog geen zeventien jaar oud was de Amsterdamse hbs’er Albert Verwey toen hij debuteerde met het gedicht ‘De Roze’ in een gerespecteerd literair tijdschrift. Kort daarna werd hij met Willem Kloos een van meest bewonderde vaandeldragers van de Beweging van Tachtig. Maar hij ontwikkelde zich snel. Na zijn breuk met Kloos in 1888 werd Verwey een strijdbaar dichter en literatuurcriticus, die uiteindelijk in de jaren dertig van de twintigste eeuw erkenning kreeg als een ‘waarlijk nationaal figuur’ en een schepper van waarden: een Dichter des Vaderlands!

Cultuurhistoricus Madelon de Keizer verdiepte zich in Verweys unieke en zeer omvangrijke archief en las de duizenden brieven die hij met beroemde tijdgenoten in binnen- en buitenland wisselde. Als een meeuw op de golven beschrijft zijn veelomvattende leven en werk aan de hand van zijn liefde voor zijn vrouw Kitty van Vloten en zijn vriendschap met de schilder Jan Veth, zijn hartsvriend en latere vijand Willem Kloos, zijn moeizame relatie met Lodewijk van Deyssel, zijn beroemde Duitse dichtersvriend Stefan George, zijn ‘pupil’ P.N. van Eyck en zijn bewonderaar Maurits Uyldert.

Uit deze eerste moderne biografie van Verwey komt een dichter en criticus naar voren wiens werk de grote veranderingen in de wereld van zijn tijd reflecteerde. Net als Huizinga toonde Verwey zich in de jaren dertig een sterk geëngageerd intellectueel. Zijn dichterschap blijkt ook nu nog actueel.

Madelon de Keizer (1948) is cultuurhistoricus en was verbonden aan het NIOD. Zij promoveerde cum laude in Leiden en publiceerde veel over de Nederlandse geschiedenis in de twintigste eeuw. Van haar hand verschenen onder meer De dochter van een gazan. Carry van Bruggen en de Nederlandse samenleving 1900-1930 (2006) en Frans Goedhart, journalist en politicus (1904-1990). Een biografie (2012).

Over Frans Goedhart, journalist en politicus (1904-1990):

‘De Keizer weet in haar biografie de onstuimige persoonlijkheid van Goedhart fraai tot leven te wekken.’
Vrij Nederland ****

‘Levendige biografie.’
de Volkskrant