De Haagse rechtbank heeft vandaag alle eisen afgewezen van een van de besproken personen in het onthullende boek De gekooide recherche. Jonathan Tobing maakte bezwaar tegen vermelding in het boek van de eerdere strafzaak tegen hem. Hij had zowel Michiel Princen (de auteur), als de Staat der Nederlanden en de Nationale Politie gedagvaard. Als meest vergaande eis wilde Tobing via de rechter afdwingen dat het boek uit de winkel zou worden gehaald. Daarnaast wilde hij een aanzienlijke schadevergoeding. Het boek is vandaag precies één jaar geleden verschenen en heeft sindsdien in de politiek en binnen de politie veel stof doen opwaaien. Inmiddels is de achtste druk verschenen.

Tobing, in 2013 tot in hoogste instantie veroordeeld tot een jarenlange onvoorwaardelijke celstraf wegens onder meer oplichting van enkele bekende Nederlanders, claimde schade te hebben geleden als gevolg van (vermelding in) het boek. Volgens de rechtbank heeft Tobing niet concreet aangeduid op welke passages uit het boek zijn eis betrekking heeft.

Princen heeft De gekooide recherche geschreven op basis van zijn eigen ervaringen als voormalig financieel rechercheur. In het boek toont hij de talrijke knelpunten binnen de opsporing in Nederland. Hij uit in het boek zijn zorgen over de kwaliteit van de recherche en beschrijft hoe de familiecultuur binnen de politie de slagvaardigheid op allerlei manieren dwarszit. Het ministerie van Veiligheid en Justitie en de Nationale Politie hebben eind 2015, enkele maanden na verschijning van het boek, erkend dat over de gehele linie de huidige opsporing niet toekomstbestendig is. Er is sprake van een tekort aan vakkennis, professionaliteit, diversiteit, sturing en lerend vermogen (feedback en aanspreekcultuur) binnen de recherche.

‘Niet ter discussie staat,’ volgens de Haagse rechtbank in haar vonnis, ‘dat de in het boek geuite zorgen van Princen – bezien vanuit het algemeen belang – betrekking hebben op een ernstige misstand aangaande de kwaliteit van de (financiële) recherche en de maatschappelijke gevolgen daarvan.’ Volgens de rechtbank is het onwaarschijnlijk dat de nagestreefde ‘aandacht voor de door hem gesignaleerde misstanden’ was bereikt zonder gebruikmaking van eigen ervaringen en concrete voorbeelden. In die belangenafweging weegt het recht van vrijheid van meningsuiting zwaarder, stelt de rechtbank.

De kritische boodschap van de ex-rechercheur in De gekooide recherche is toegankelijk beschreven aan de hand van diverse onderzoeken in boven- en onderwereld waaraan Princen jarenlang bij de politie in Amsterdam zelf heeft meegewerkt. Zo zat hij na de moord in 2004 op vastgoedmagnaat Willem Endstra enkele jaren in het team dat onderzoek deed naar de afpersing van Endstra door Willem Holleeder. Ook het witwassen vervolgens van die afgeperste miljoenen door zakenman Jan-Dirk Paarlberg werd uitgebreid onder de loep genomen.

Princen wilde beslist niet ‘het zoveelste beleidsrapport’ schrijven maar een geloofwaardig boek met zeggingskracht en hoog realiteitsgehalte. Daarom zijn de besproken cases in het boek niet geanonimiseerd, maar zorgvuldig gebaseerd op open bronnen. De passages over Tobing vinden volgens de rechtbank ‘steun in het ten tijde van het verschijnen van het boek beschikbare feitenmateriaal’. Tobing heeft ‘onvoldoende concreet gesteld en onderbouwd’ dat in het boek politiegegevens zijn gebruikt. Princen heeft gemotiveerd weerlegd dat hij per passage kan aanduiden uit welke openbare bron de informatie over Tobing afkomstig is.

Dat Princen onrechtmatig politiegegevens zou hebben gebruikt of hebben verstrekt is volgens de rechtbank ‘een ernstige en niet lichtvaardig te uiten beschuldiging aan het adres van Princen’ die door de eiser ‘op geen enkele manier is geconcretiseerd’.

Sinds verschijning eind maart 2015 heeft het boek veel aandacht gekregen in de media (o.m. RTL Late Night, Nieuwsuur, NOS Journaal, EenVandaag, NRC Handelsblad, De Telegraaf en de Volkskrant), en heeft geleid tot actie in de politiek. De gekooide recherche heeft precies aangezwengeld wat Princen beoogde: binnen de politie wordt nu een pittig debat gevoerd over de kwaliteit en de cultuur van de Nederlandse recherche. De auteur is na verschijning tientallen malen als gastspreker uitgenodigd binnen politie-eenheden en op rechercheafdelingen in het land om bij te dragen aan verbeteringen en aan een kritische dialoog. Het boek werd onlangs bekroond met de tweejaarlijkse SMV Publicatieprijs, toegekend door de Stichting Maatschappij en Veiligheid onder voorzitterschap van Pieter van Vollenhoven.

Princen maakt sinds januari van dit jaar deel uit van een werkgroep die een sterkte-zwakteanalyse opstelt ten behoeve van de Nationale Politie voor een naderend kwaliteitsprogramma met maatregelen voor een effectieve, toekomstbestendige opsporing.

Lees hier het vonnis. De geanonomiseerde persoon B betreft auteur Michiel Princen.

Ook interessant



Uitgeverij Prometheus standaard afbeelding

Erik de Lange genomineerd voor de longlist Libris Geschiedenis Prijs 2025

Met trots delen wij dat afgelopen zaterdag is bekendgemaakt dat Erik de Lange, auteur bij Uitgeverij Prometheus, met zijn boek De laatste dagen van Barbarije is genomineerd voor de longlist…

Lees verder >
‘Held in eigen verhaal’ van Iris Enthoven verschenen

‘Held in eigen verhaal’ van Iris Enthoven verschenen

Gisteren werd Held in eigen verhaal van Iris Enthoven feestelijk gelanceerd in de tuin van Prometheus, een bijzonder moment waarop vrienden, familie én helden uit het boek bijeenkwamen om te proosten. Afgelopen…

Lees verder >
Uitgeverij Prometheus standaard afbeelding

De Groene Amsterdammer en NRC schrijven over ‘De laatste dagen van Barbarije’ van Erik de Lange

Dit weekend verschenen er maar liefst twee recensies over De laatste dagen van Barbarije van Erik de Lange: Esha Guy Hadjadj schreef erover in De Groene Amsterdammer en Bart Funnekotter…

Lees verder >
‘Zwarte september’ van Sandro Veronesi en ‘ReinAard’ van Tom Lanoye in de top drie van HUMO

‘Zwarte september’ van Sandro Veronesi en ‘ReinAard’ van Tom Lanoye in de top drie van HUMO

Op de website van HUMO werden afgelopen weekend de tien beste boeken van 2025 tot nu toe bekendgemaakt. In de top drie pronkten twee, bij Uitgeverij Prometheus uitgegeven, boeken: Zwarte…

Lees verder >
Uitgeverij Prometheus standaard afbeelding

Minidocumentaire over ‘Engelland’ van A.H.J. Dautzenberg uitgezonden bij Omroep Brabant

Woensdag 18 juni werd er een minidocumentaire over de nieuwe roman Engelland van A.H.J. Dautzenberg uitgezonden bij Omroep Brabant. In een klein kwartier neemt Anton Dautzenberg de kijker mee naar…

Lees verder >
‘Schilfers’ van Lenny Peeters besproken in De Standaard der Letteren

‘Schilfers’ van Lenny Peeters besproken in De Standaard der Letteren

In april verscheen Schilfers van Lenny Peeters bij Uitgeverij Prometheus. Niet veel later verscheen er in De Standaard der Letteren een recensie geschreven door Bert van Raemdonck, die het boek…

Lees verder >
Recensie van ‘Een nieuw geluid’ van Gillis Dorleijn & Wiljan van den Akker in de Volkskrant

Recensie van ‘Een nieuw geluid’ van Gillis Dorleijn & Wiljan van den Akker in de Volkskrant

De dichter Sasja Janssen schreef afgelopen zaterdag een recensie over Een nieuw geluid van Gillis Dorleijn & Wiljan van den Akker in de Volkskrant. Ze verbleef ‘met plezier in het…

Lees verder >
Olivier van Beemen wint Brusseprijs 2025 met ‘Ondernemers in het wild’

Olivier van Beemen wint Brusseprijs 2025 met ‘Ondernemers in het wild’

Afgelopen zaterdag heeft onderzoeksjournalist Olivier van Beemen de Brusseprijs gewonnen met zijn boek Ondernemers in het wild. Deze prijs wordt sinds 2006 jaarlijks uitgereikt voor het beste journalistieke boek van…

Lees verder >