Onlangs was biogeograaf Sietze Norder, auteur van het recent verschenen boek De wereld in het klein, te gast bij Vroege Vogels op NPO Radio 1. Norder vertelt over ecologische naïviteit, een veelvoorkomend fenomeen op eilanden:

‘planten die hun stekels verliezen, vogels die niet kunnen vliegen, of die heel groot worden, of olifanten die normaal op het continent juist dankzij hun grootte beschermd zijn tegen een groep tijgers bijvoorbeeld, die worden op eilanden juist kleiner.’

Volgens Norder is de dodo uitgestorven omdat het een ecologisch naïeve soort was die niet kon vliegen en die niet gewend was aan predatoren. Wanneer ze opeens een toppredator als de mens tegenkwamen dolven zij snel het onderspit. Dit is niet alleen met de dodo gebeurd maar ook met andere diersoorten die op eilanden voorkomen.

Eilanden zijn volgens Norder interessant om te bestuderen want je ziet eigenlijk een beetje het ontstaan van het leven: ‘door de variatie kan je kijken wat een eiland doet met het ontstaan van het ecosysteem, met het ontstaan van soorten. Hoe kneed een eiland een ecosysteem of een soort?’

U luistert het interview hier terug.


Over De wereld in het klein:

Eilanden zijn proeftuinen van evolutie: wanneer na de geboorte van een eiland de eerste planten en dieren op het kale gesteente zijn neergestreken beginnen de wildste experimenten. Hun isolatie biedt de ideale randvoorwaarden voor het ontstaan van merkwaardige soorten, zoals olifanten ter grootte van een hond en vogels die niet kunnen vliegen. Ondanks hun kleine totale landoppervlak leveren eilanden een relatief grote bijdrage aan de wereldwijde biologische en culturele diversiteit. Wetenschappers als Charles Darwin, Alfred Wallace, Jared Diamond en Edward Wilson danken hun inzichten over het ontstaan en de verspreiding van het leven op aarde niet voor niets voor een groot deel aan eilanden.

Aan de hand van zijn eigen ervaringen en wetenschappelijke inzichten uit de eilandbiogeografie maakt Sietze Norder een tijdreis door de fascinerende wereld van eilanden. Hij neemt de lezer mee naar het moment waarop de eerste mensen aan land gingen en laat zien welke ecologische en maatschappelijke veranderingen daarop volgden, zoals de opkomst en neergang van eilandrijken en het ontstaan van nieuwe ecosystemen, talen en culturen. Als knooppunten in de uitwisseling van mensen, goederen, soorten en ideeën hebben eilanden een cruciale rol gespeeld in de zich ontvouwende wereldgeschiedenis. Eilanden geven een inkijk in de historische wortels van hedendaagse mondiale uitdagingen, zoals de biodiversiteitscrisis en klimaatverandering, maar bieden ook perspectieven op een duurzame toekomst.


SIETZE NORDER (1987) is biogeograaf. Hij promoveerde aan de universiteit van Lissabon op een onderzoek over eilandbiogeografie in het Antropoceen en Kwartair. Hij was als docent verbonden aan de Universiteit van Amsterdam en is momenteel werkzaam als postdoctoraal onderzoeker aan de Universiteit Leiden.

Ook interessant



Wim Voermans wint de PrinsjesBoekenPrijs 2023

Wim Voermans wint de PrinsjesBoekenPrijs 2023

Op donderdag 14 september werd bekendgemaakt dat Wim Voermans met zijn boek Onze constitutie de PrinsjesBoekenPrijs heeft gewonnen. De PrinsjesBoekenPrijs wordt jaarlijks uitgereikt aan het beste politieke boek van het…

Lees verder >
Zadie Smith positief besproken in de Volkskrant, Trouw en Nederlands Dagblad

Zadie Smith positief besproken in de Volkskrant, Trouw en Nederlands Dagblad

Charlatan, het nieuwe boek van Zadie Smith, werd gelijk na verschijning in verschillende kranten positief besproken. Onder andere de Volkskrant, Trouw en Nederlands Dagblad deelden hun lovende kritieken. Haar manier…

Lees verder >
★★★★ van de Volkskrant voor Bart Slijper met ‘Elk woord ging ademhalen’

★★★★ van de Volkskrant voor Bart Slijper met ‘Elk woord ging ademhalen’

Afgelopen weekend verscheen er een recensie in de Volkskrant over de biografie Elk woord ging ademhalen. Het leven van de dichter Martinus Nijhoff. In deze biografie gaat Bart Slijper in…

Lees verder >
Drie Prometheus-titels op de shortlist voor de PrinsjesBoekenPrijs

Drie Prometheus-titels op de shortlist voor de PrinsjesBoekenPrijs

Gisteren is de shortlist bekendgemaakt voor de PrinsjesBoekenPrijs 2023. De lijst bestaat dit jaar volledig uit Prometheus-titels. Graag feliciteren wij onze auteurs Maxim Februari (Doe zelf normaal), Ruud Koopmans (De…

Lees verder >
Indrukwekkende interviews met Laurens Verhagen over ‘Heen’

Indrukwekkende interviews met Laurens Verhagen over ‘Heen’

Vorige week verscheen het boek Heen van Laurens Verhagen. Het boek is een monument voor zijn veel te vroeg overleden zoon. Volkskrant Magazine interviewde Verhagen over het leven van Boris,…

Lees verder >
‘Citroeninkt’ van Maral Noshad Sharifi genomineerd voor De Bronzen Uil

‘Citroeninkt’ van Maral Noshad Sharifi genomineerd voor De Bronzen Uil

De shortlist voor De Bronzen Uil is bekend. Naast de longlistnominatie voor de Opzij Literatuurprijs is Maral Noshad Sharifi met haar debuutroman Citroeninkt nu ook genomineerd voor De Bronzen Uil.…

Lees verder >
Barbara van der Kruk genomineerd voor de Hebban Debuutprijs

Barbara van der Kruk genomineerd voor de Hebban Debuutprijs

Barbara van der Kruk is genomineerd voor de shortlist van de Hebban Debuutprijs 2023. Naar aanleiding van haar nominatie verscheen er een interview op Hebban over haar debuutroman Het wit…

Lees verder >
Lovende recensie voor ‘Alledaags geweld’ in Het Parool

Lovende recensie voor ‘Alledaags geweld’ in Het Parool

Eva Keuris kreeg een lovende recensie in Het Parool voor haar nieuwe roman Alledaags geweld. In deze roman gaat ze dieper in op het onvermogen van ons alledaags leven. ‘Dat…

Lees verder >