Uitreiking Nederlandse Biografieprijs 2020
Op zaterdag 31 oktober zal bij het radioprogramma Nieuwsweekend de winnaar van de Nederlandse biografieprijs 2020 bekend worden gemaakt. Onno Blom is aanwezig om de vijf genomineerde titels te bespreken en juryvoorzitter Elisabeth Leijnse, winnaar van de prijs in 2016, zal de winnaar bekendmaken. De daadwerkelijke uitreiking vindt in verband met de coronaveiligheid op een later moment plaats. De prijs wordt tweejaarlijks toegekend aan de beste Nederlandstalige biografie, de winnaar krijgt een trofee en een geldbedrag van € 15.000.
Vier van onze auteurs staan op de shortlist van de Nederlandse Biografieprijs 2020: Remieg Aerts met Thorbecke wil het, Wessel Krul met Hannema, museumdirecteur. Over kunst en illusie en Frits Berends en Dirk van Delft met Lorentz. Gevierd fysicus, geboren verzoener. Op het YouTube-kanaal van de Nederlandse Biografieprijs kun je interviews met de genomineerde auteurs terugluisteren.
Over Thorbecke wil het:
Johan Rudolf Thorbecke (1798-1872) geldt als architect van de grondwet, de Nederlandse staatsinrichting en de parlementaire democratie. Hij wordt nog steeds aangeroepen in actuele politieke kwesties. Hij is de enige Nederlandse politicus met standbeelden in drie verschillende steden.
Wie was Thorbecke? Als halve Duitser en lutheraan uit een berooide Zwolse familie maakte hij in zijn eerste vijftig jaar een wetenschappelijke carrière als classicus, filosoof, historicus en jurist.
Remieg Aerts (1957) is hoogleraar Nederlandse geschiedenis aan de Universiteit van Amsterdam en politieke geschiedenis aan de Radboud Universiteit. Hij schreef eerder het viermaal bekroonde De letterheren (1997) en boeken over Amsterdam in de negentiende eeuw (2006) en Het aanzien van de politiek (2009). Hij is coauteur van Omstreden democratie (2013), Land van kleine gebaren (2013) en In dit Huis. Twee eeuwen Tweede Kamer (2015).
Over Hannema, museumdirecteur. Over kunst en illusie:
Hannema, museumdirecteur is een biografie van de meest omstreden figuur uit de twintigste-eeuwse Nederlandse museumgeschiedenis. Door zijn dynamische aankoopbeleid, zijn baanbrekende tentoonstellingen en zijn uitstekende relaties met een aantal vermogende begunstigers bezorgde Dirk Hannema (1895-1984) museum Boijmans in Rotterdam een internationale reputatie. Maar Hannema was ook de man die zijn tijdgenoten betoverde met de ‘Vermeer’-imitaties door Han van Meegeren. Tijdens de Duitse bezetting ontpopte hij zich als een overtuigd nationaalsocialist, die zich in 1943 in het schaduwkabinet van Anton Mussert liet benoemen tot Gemachtigde voor het Museumwezen.
Na de oorlog vestigde Hannema zich met zijn privéverzameling in Overijssel. Met de stichting die hij oprichtte legde hij de basis voor Museum De Fundatie. Ook toen liet Vermeer hem niet los. Op het laatst meende hij niet minder dan zes onbekende werken van deze meester te hebben ontdekt.
Wat was waarheid en wat zelfbegoocheling in dit leven? Hannema, museumdirecteur werpt een indringend licht op de glorie en de gekte van de moderne kunstwereld.
Wessel Krul is emeritus hoogleraar moderne kunst- en cultuurgeschiedenis aan de Rijksuniversiteit Groningen. Hij is auteur van een groot aantal publicaties over geschiedschrijving, kunst en kunsttheorie uit de achttiende tot de twintigste eeuw, van Petrus Camper tot Johan Huizinga en Godfried Hoogewerff, en van het kunstvandalisme tot het Hollandse landschap. Daarnaast verzorgde hij Nederlandse uitgaven van werk van Thomas Hobbes, Edmund Burke, G.E. Lessing, J.S. Mill en Arthur Danto.
Over Lorentz. Gevierd fysicus, geboren verzoener:
Hendrik Antoon Lorentz (1853-1928) is, samen met Christiaan Huygens, Nederlands grootste natuurkundige. Geboren in Arnhem, waar hij in splendid isolation het elektron bedacht, werd hij op 24-jarige leeftijd hoogleraar theoretische natuurkunde in Leiden. Na zijn Nobelprijs van 1902 groeide Lorentz uit tot internationale coryfee. Zijn elektronentheorie stond op gelijke hoogte met Einsteins relativiteitstheorie. Met zijn diepe inzicht, innemende karakter, tact en talenkennis was Lorentz de ideale voorzitter van de wereldberoemde Solvay Raden in Brussel. Diezelfde gaven benutte hij in en na de Eerste Wereldoorlog als onvermoeibaar verzoener. Lorentz, begenadigd popularisator, was getuige van de revolutionaire overgang van klassieke naar moderne natuurkunde. Als voorzitter van de Zuiderzeecommissie rekende hij persoonlijk de loop van de Afsluitdijk uit. En in de internationale commissie voor intellectuele samenwerking, de voorloper van Unesco, diende hij de wereldvrede.
Lorentz. Gevierd fysicus, geboren verzoener brengt een groots en rijk leven – ‘een kunstwerk’, vond Einstein – op toegankelijke wijze in beeld. Een leven dat eindigde met een meer dan indrukwekkende uitvaart in Haarlem, als ware het een staatsbegrafenis.
Frits Berends (1938) is emeritus hoogleraar theoretische natuurkunde in Leiden, heeft diverse publicaties over Lorentz op zijn naam staan en is medeauteur van een boek over de eerste Solvay Raden.
Dirk van Delft (1951) is oud-directeur van Rijksmuseum Boerhaave en won met zijn biografie/proefschrift over Heike Kamerlingh Onnes in 2005 de NWO Eurekaprijs voor wetenschapscommunicatie.
